Muzykofilia. Opowieści o muzyce i mózgu

Jazz i rock z ich wyrazistym brzmieniem oraz swobodą improwizacji mogą być niezwykle pociągające dla muzyków z zespołem Tourette'a. Sam spotkałem wielu wybitnych jazzmanów z tą przypadłością, chociaż niektórzy wolą ścisłą strukturę muzyki klasycznej. David Aldridge, profesjonalny perkusista jazzowy, zgłębia ten temat w swoich wspomnieniach zatytułowanych "Rhythm Man".

Od kiedy skończyłem sześć lat, nieustannie wystukiwałem rytmy na różnych powierzchniach, niczym obsesja. Rytm i Tourette'a splątały się w moim życiu od momentu, gdy odkryłem, że wybijanie rytmu na stole maskuje moje niekontrolowane tiki. To odkrycie umożliwiło mi kierowanie moją niespożytą energią, nadając jej formę i porządek. Ta „pozwolenie na eksplozję” dźwięków i doznań fizycznych pomogło mi zrozumieć moje przeznaczenie: zostanę człowiekiem rytmu.

W książce "Muzykofilia" Oliver Sacks analizuje niezwykłą moc muzyki, badając jej wpływ na pacjentów, muzyków i zwykłych ludzi. Wśród przedstawionych historii znajduje się chirurg, który po uderzeniu pioruna staje się obsesyjnie zafascynowany muzyką Chopina, ludzie z amuzją, dla których symfonia brzmi jak hałas, oraz osoba, której pamięć obejmuje tylko siedem sekund – chyba że chodzi o muzykę. Doktor Sacks opisuje, jak muzyka potrafi ożywiać osoby cierpiące na chorobę Parkinsona, umożliwiać komunikację osobom po udarze oraz wprowadzać porządek i spokój w życie cierpiących na Alzheimera czy schizofrenię. Muzyka jest inspiracją, potrafi wywołać skrajne emocje, bywa też lekarstwem, a człowiek jako gatunek jest unikalny w swojej zdolności do jej odbioru. Sacks wyjaśnia, dlaczego tak się dzieje.

Oliver Sacks zadaje pytanie: "Jak można żyć, nie poddając się czemuś tak tajemniczemu i pełnemu magii jak muzyka?" Jako wybitny neurolog i pisarz w "Muzykofilii" twierdzi, że ludzie mają wyjątkową zdolność do odczuwania głębokich emocji związanych z muzyką. Niemniej jednak, ten piękny mechanizm może ulegać zakłóceniom – dla niektórych muzyka staje się przekleństwem, wywołując ataki epilepsji; dla innych, jak pacjenci z demencją, niesie nadzieję na chwilowe połączenie z otaczającym światem.

Oliver Sacks jest znanym lekarzem i autorem dziesięciu książek, w tym bestsellerowych "Mężczyzna, który pomylił żonę z kapeluszem" oraz "Przebudzenia", które stały się podstawą filmu nominowanego do Oscara. Obecnie mieszka w Nowym Jorku i jest profesorem neurologii oraz psychiatrii na Columbia University Medical Centre. W 2009 roku nakładem Zysk i S-ka Wydawnictwo, ukazały się nowe wydania wcześniejszych książek Sacksa, "Antropolog na Marsie" oraz "Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem".