Materie kultury. Heteronomie życia mieszkańców...

W swojej książce "Materie kultury. Heteronomie życia mieszkańców współczesnych miast" Piotr Jakub Fereński bada złożone interakcje między kulturą, miastem a ich mieszkańcami. Proponuje on unikalną perspektywę, poprzez którą nakładające się kody miejskie mogą być odczytywane na nowo. Autor zainteresowany jest przede wszystkim tym, co widzialne i bezpośrednio dostrzegalne, jak również tym, co ukryte i niewidoczne, a co jednocześnie odgrywa kluczową rolę w rozumieniu ludzkiej myśli i zachowań. Wartości estetyczne, artystyczne i etyczne są dla niego równie istotne, jak kapitał i praktyki władzy.

Fereński zabiera swoich czytelników w podróż przez różnorodne miasta i kontynenty, przyglądając się Wrocławowi, Wiedniowi, Brasília, Limie, Detroit, Petersburgu, Nowokuźnieckowi i Tomskowi. Prowadzi rozważania nad heteronomiami miejskiego życia, zestawiając rozwój cywilizacyjny, wpływ architektury, religię, ideologię, politykę czy przeobrażenia społeczno-ekonomiczne z rolą globalizacji.

Wśród wielu prac dotyczących miast, dzieło Fereńskiego wyróżnia się wyjątkowym podejściem, integrując oryginalną perspektywę kulturoznawczą, inspirowaną koncepcjami S. Pietraszki oraz zróżnicowane spojrzenia takich myślicieli, jak Lefebvre, Ortega y Gasset i Bourdieu. Używając tych narzędzi metodologicznych, autor wciąga nas w analizę miast, które stały się kolebkami modernizmu. Boston Wrocław, historyczny Wiedeń, monumentalne krajobrazy Petersburga, aż po rustykalne przestrzenie Kemerowo i postindustrialny Detroit, każde z tych miejsc jest świadkiem wzlotów, upadków i możliwości ponownego odrodzenia modernistycznych idei.

Książka Fereńskiego wyróżnia się dygresyjnym stylem, który przywołuje konteksty sztuki, literatury i polityki, ukazując czytelnikom nowe pojęcia oraz horyzonty myślowe. Proponowana narracja jest mozaikowa — to być może jedyna skuteczna w dzisiejszych czasach struktura umożliwiająca zgłębianie zagadnień dotyczących sensu kulturowego nowoczesności, jej miejskich korzeni oraz konstytuującego wpływu.

Piotr J. Fereński to kulturoznawca i historyk idei pracujący na Uniwersytecie Wrocławskim, prowadzący również zajęcia na tamtejszej ASP. Jest autorem około 110 publikacji z zakresu teorii i filozofii kultury oraz badań miejskich, a także krytykiem sztuki i kuratorem wystaw. Udziela się naukowo w czasopismach takich jak M. Journal of Visual Semiotics oraz Format, a także aktywnie współpracuje z polskim PTK i Stowarzyszeniem PAKT. Fereński prowadzi badania w Polsce, Rosji, na Ukrainie oraz w krajach Ameryki Południowej i Północnej, analizując m.in. związki estetyczne i etyczne z polityką miejską oraz utopijne koncepcje przestrzeni miejskich. Aktualnie przygląda się pamięci o okresach dyktatur dwudziestowiecznych w Chile, Hiszpanii, na Węgrzech i Ukrainie, badając formy upamiętniania ich w przestrzeni publicznej.