Leksykon wszystkich miejsc biblijnych

Biblia nie jest jedną książką, ale całą biblioteką, która pomimo zasadniczego skupienia się na kwestiach teologicznych ukazuje nam również realia historyczne, kulturowe, ekonomiczne, społeczne czy przyrodnicze właściwe dla czasu powstania poszczególnych ksiąg. Na jej kartach natrafiamy także na liczne nazwy miejsc biblijnych. Kryją się pod nimi m.in. góry i wzgórza, źródła i rzeki, żyzne doliny i niegościnne pustynie, kraje, krainy oraz wpisane w biblijny krajobraz większe lub mniejsze ludzkie osady – starożytne metropolie, gwarne miasta, warowne twierdze, wsie i przysiółki. Większość z nich przywoływana jest w kontekście wydarzeń rozgrywających się na terytorium położonym na przejściu pomiędzy Afryką i Azją, pomiędzy wybrzeżem Morza Śródziemnego a pustyniami Półwyspu Arabskiego, które powszechnie przyjęło się nazywać Ziemią Świętą. Jednak sceną dla biblijnej historii zbawienia obok wspomnianego terenu były także inne krainy i kraje, np. Egipt (por. Rdz 45, 9-10), imperia powstające w dorzeczu Tygrysu i Eufratu (por. Ps 137, 1), a także odległe i tajemniczo dla nas brzmiące nazwy miast i obszarów, z którymi utrzymywano kontakty handlowe tj. Ofir, Tarszisz lub Kue (por. 1 Krl 10, 11.22.29). Stąd też bierze się biblijna wielość wzmianek o różnych miejscach, a znaczenie ich nazw oraz dokładna lokalizacja nie zawsze są w pełni możliwe do określenia i niejednokrotnie pozostają w sferze przypuszczeń. Nierzadko terminy te oznaczają jednocześnie miejsce i osobę, jak np. w przypadku Dan – miasta na północy Izraela (Joz 19, 47 Sdz 20, 1) oraz imienia jednego z synów patriarchy Jakuba (Rdz 30, 6 49, 16-17). Co więcej, niektóre z tych miejsc miały w poszczególnych okresach historycznych różne nazwy, jak np. Akko, miasto przydzielone pokoleniu Asera (Sdz 1, 31), które w późniejszym czasie nosi nazwę Ptolemaida (por 1 Mch 10, 1 Dz 21, 7), a obecnie jest to Akka.

W związku z powyższym trafiający do rąk Czytelnika Leksykon wszystkich miejsc biblijnych autorstwa Piusa Czesława Bosaka to bardzo interesująca i niezwykle pomocna pozycja o miejscach, z którymi – dzięki Biblii – od ponad dwóch tysięcy lat zapoznają się kolejne już pokolenia. Uszeregowane w porządku alfabetycznym hasła pozwalają nie tylko zlokalizować, ale także odtworzyć i lepiej zrozumieć wydarzenia opisane w poszczególnych księgach Pisma Świętego.

dr inż. Anna Maria Wajda (biblistka)