Kultura narcyzmu. Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań

Drugie polskie wydanie jednej z najbardziej rozpoznawalnych książek Christophera Lascha, znanego amerykańskiego historyka i wpływowego myśliciela z lat 70. i 80., ukazuje się na podstawie amerykańskiej edycji z 2018 roku. Pierwsze wydanie tej przełomowej pracy miało miejsce w 1979 roku i szybko przysporzyło autorowi uznanie, zdobywając nagrodę U.S. National Book Award oraz status bestsellera w rankingu New York Times. W tej książce Lasch, korzystając z psychoanalizy oraz analizy historycznej, wyraża zaniepokojenie kondycją amerykańskiego społeczeństwa — jego polityką, gospodarką i kulturą — oraz szerzej, zachodnią cywilizacją. Sugestie autora dotyczą niepewnej przyszłości oraz tendencji w społeczeństwie burżuazyjnym do wyczerpywania się twórczych idei, co pozostawia współczesny świat w obliczu przyszłości bez perspektyw.

Lasch dostrzega powszechny opór wobec polityki postrzeganej jako sztuczna inscenizacja oraz zauważa pierwsze próby obywatelskiej samoorganizacji w celu obrony swoich praw przed aparatem państwa i korporacjami. Krytyka liberalizmu utożsamianego z indywidualizmem prowadzi według niego do powstania narcystycznej osobowości, skupionej na nieustającej pogoni za szczęściem i chorobliwym egocentryzmie. Ta narcystyczna postawa nieustannie pozostawia jednostkę niezaspokojoną i niezdolną do pełnienia własnych potrzeb, co Lasch przypisuje uzależnieniu od ekspertów i braku odniesienia do własnych doświadczeń. W swojej analizie zwraca również uwagę na deprecjację przeszłości, co prowadzi do kryzysu kulturowego.

Wstęp do polskiego wydania książki napisał E.J. Dionne Jr., podkreślając, że Lasch z troską opisuje upadek prawdy, rosnącą przepaść między elitami a resztą społeczeństwa oraz wyzwania amerykańskiej rodziny. Kładzie nacisk na konsekwencje utraty kontroli nad warunkami pracy przez amerykańskich robotników oraz wskazuje na rosnący brak zaufania do osób na stanowiskach władzy. Lasch przygląda się też zmianie polityki, która z narzędzia społecznych przemian przekształca się w sposób samorealizacji.

Refleksje Lascha sprawiają, że książka pozostaje niezwykle aktualna, zarówno w kontekście amerykańskim, jak i polskim, mimo iż od jej oryginalnego wydania minęły dekady. Charakteryzując współczesną rzeczywistość, jego ponadczasowe spostrzeżenia pomagają zrozumieć zawiłości dzisiejszego świata, a jego jasny i bezkompromisowy styl wciąż przemawia do współczesnych czytelników.