Historie i inne opowiadania

Wiktor Woroszylski (1927-1996) to znakomity poeta, prozaik i tłumacz literatury rosyjskiej, znany również z dzieł skierowanych do dzieci i młodzieży oraz z pisania dzienników. Jego zapiski, będące świadectwem wydarzeń powojennej polskiej rzeczywistości, odzwierciedlają perspektywę intelektualisty i orędownika fundamentalnych praw człowieka i narodów.

Sumą doświadczeń życiowych oraz wiedzy na temat polityki i ludzi, przejawiającej się w jego twórczości, są opowiadania zgromadzone w tomie "Historie", opublikowanym po raz pierwszy w 1987 roku. Teraz, po 35 latach, publikacja ta zostaje wznowiona, ubogacona o kilka mniej znanych opowiadań autorstwa Woroszylskiego.

Kiedy czytałam "Historie" w okresie upadającego PRL-u, odnosiłam wrażenie, że dotykają one spraw aktualnych i dotyczących rzeczywistości ówczesnej Polski, mimo że autor osadził swoje historie w innych czasach i miejscach.

Co zaskakujące, nawet dziś, po kilku dekadach, "Historie" zachowują swoją aktualność. Wydają się wciąż pełne siły oddziaływania, jakby czas nie zmienił ich wymowy, mimo ogromnych przeobrażeń, jakie zaszły w świecie. Być może dzieje się tak dlatego, że chociaż wiele się zmieniło, to pewne aspekty pozostają niezmienne. W naszym nowoczesnym, cyfrowym świecie nadal istnieją despotyczni przywódcy, cenzura literacka, a także dramat uchodźców.

Siła tych opowiadań wydaje się tkwić w ich przypowieściowym charakterze. Ich przesłanie ukazuje uniwersalność ludzkich doświadczeń, niezależnie od miejsca i czasu. Woroszylski korzysta z odwołań do judeochrześcijańskich korzeni i Biblii, aby ukazać, jak pewne role są przez ludzi odgrywane na nowo, pomimo zmieniających się kulis.

Fragment z Posłowia Joanny Szczęsnej.