Gryf

Książka opowiada o niezwykłych losach Janusza Brochwicz-Lewińskiego, znanego jako „Gryf”. Urodzony w 1920 roku w Wołkowysku, już od najmłodszych lat wyróżniał się zdolnościami przywódczymi, co skłoniło go do podjęcia nauki w szkole podchorążych tuż po maturze. W 1939 roku, zaledwie w wieku 19 lat, został aresztowany przez Sowietów i skazany na śmierć. „Gryf” był członkiem partyzanckich oddziałów „Zapory”, a szkolenie żołnierzy z batalionu „Parasol” zawdzięczał „Nilowi”.

Podczas walk na Woli został ciężko ranny i trafił do obozu jenieckiego w Murnau, gdzie spotkał Rotmistrza Witolda Pileckiego. Z polecenia generała Tadeusza Bora-Komorowskiego dołączył do I Samodzielnej Brygady Spadochronowej i znalazł się w brytyjskich siłach zbrojnych. Jego powojenna kariera była nie mniej fascynująca. Brochwicz-Lewiński wstąpił do armii brytyjskiej, gdzie służył w gwardii królewskiej Elżbiety II, a potem jako oficer wywiadu brał udział w operacjach na terenie Niemiec i Palestyny.

W 2002 roku, w wieku 82 lat, powrócił do Polski i kontynuował swoją aktywność, zasiadając w latach 2009–2014 w Kapitule Orderu Wojennego Virtuti Militari, a w 2014 roku w Komitecie Honorowym Fundacji „Łączka”. Zmarł 5 stycznia 2017 roku w Warszawie. Został awansowany do stopnia generała brygady przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, a Prezydent Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Jako honorowy obywatel Warszawy i laureat Nagrody IPN „Kustosz Pamięci Narodowej”, „Gryf” otrzymał wiele zasług i odznaczeń. Jednak za wyjątkowe uznawał obrazek Jezusa Miłosiernego, który – według jego słów – ocalił mu życie, otrzymany od matki w 1939 roku przy pożegnaniu. Historia Janusza Brochwicz-Lewińskiego to życiorys pełen niezwykłych osób, nazwisk i wydarzeń, które przyczyniły się do kształtowania dzisiejszej historii Polski i świata. Trudno zamknąć tak bogatą historię w jednym tomie, ale książka ta jest próbą przedstawienia jego niezwykłej drogi.