Eisenstein o Meyerholdzie

Książka, opracowana przez historyka kina radzieckiego, Władimira Zabrodina, oferuje unikalne spojrzenie na twórczość Siergieja Eisensteina, ze szczególnym uwzględnieniem jego relacji z Wsiewołodem Meyerholdem. W złożonym kolażu tekstów, znajdziemy zarówno wypowiedzi Eisensteina dotyczące życia i działalności Meyerholda, jak i fragmenty samego Meyerholda opatrzone komentarzami Eisensteina. Zawartość książki obejmuje niemal wszystkie pisma Eisensteina związane z Meyerholdem, które były publikowane w Rosji.

W tej kompilacji znalazły się m.in. fragmenty wspomnień, dzienniki, notatki do spektakli, listy do matki i przyjaciół, korespondencja oraz osobiste materiały. Dodatkowo, książka obfituje w wykłady i prace dotyczące teatru i filmu, a także oficjalne wypowiedzi, które czasem były wynikiem nacisków zewnętrznych. Ten wybór tekstów tworzy pełne spektrum opinii Eisensteina o Meyerholdzie, pokazując zarówno dynamikę nauczyciel-uczeń, jak i ich osobiste oraz twórcze podejścia do sztuki teatralnej i filmowej.

Zabrodin, w posłowiu zatytułowanym "Meyer wszędzie", wskazuje na interesującą dwoistość w twórczych drogach obu artystów. Tak jak Meyerhold odszedł od tradycji szkoły Stanisławskiego, tak Eisenstein kształtował swoją twórczą osobowość w opozycji, a jednocześnie w zależności od dokonań Meyerholda. Teksty te obejmują okres od pierwszych zapisów z 1919 roku aż po lata tuż przed śmiercią Eisensteina, ilustrując jego ewolucję od fascynacji, poprzez sceptycyzm, aż do pojednania z dorobkiem mistrza.

Zabrodin zwraca uwagę, że w literackich wypowiedziach Eisenstein często kryje osobiste wątki pod maską fikcyjnych postaci, co utrudnia jednoznaczną interpretację jego autobiograficznych odniesień. W jednej z nieukończonych prac, "Puszkin a Gogol", wskazuje na tajemniczą relację Eisensteina z Zinaidą Reich, drugą żoną Meyerholda.

Ta pozycja jest nieocenionym źródłem wiedzy nie tylko o twórczości Meyerholda i Eisensteina, ale także szerzej o rosyjskim i radzieckim teatrze i kinie tamtych czasów. Książka zawiera również wstęp i posłowie autorstwa Władimira Zabrodina oraz indeks osobowy, co ułatwia odnalezienie kluczowych informacji.