Dziewczyny kresowe

Książka przedstawia niebywałe historie kobiet, które doświadczyły represji jedynie z powodu swojej polskiej tożsamości. Zawarte w niej wspomnienia pochodzą od kobiet z Kresów II Rzeczpospolitej, a ich losy odzwierciedlają trudną sytuację dziewcząt polskich z tych terenów.

Po zajęciu Kresów przez armię ZSRR wiele z tych kobiet zostało deportowanych do Kazachstanu lub na Syberię razem z rodzinami. Ich ojcowie, zajmujący często wysokie stanowiska wojskowe lub państwowe, byli już zazwyczaj zatrzymani w obozach, z których rzadko wracali.

Na szczególną uwagę zasługują wspomnienia Reginy Szablowskiej-Lutyńskiej, która jako 11-letnia dziewczynka trafiła do Kazachstanu z matką i dziadkami. Tam prowadziła pamiętnik, notując codzienne wydarzenia i okoliczności – jedyny taki zapis stworzony przez polskie dziecko podczas zsyłki. Dlatego jej relacje, choć osobiste, mają nieocenioną wartość historyczną.

Równie istotne są świadectwa Polek, które, z różnych powodów, pozostały na stałe w Rosji, na Ukrainie, Kazachstanie czy w Mołdawii, zachowując swoją polskość poprzez przywiązanie do Kościoła Katolickiego. W książce znajdują się relacje Janiny Górskiej z Bielców, działaczki polonijnej Ludmiły Walewicz z Gagauzji, a także Antoniny Biełołus z Ukrainy, Marii Jasińskiej z Rosji, Zofii Sobczak z Kazachstanu oraz Mirosławy Jefimowej z Władywostoku.

To właśnie te kresowe bohaterki, mimo ciężkich czasów, przeszły przez życiowe doświadczenia z powodzeniem.

Autorem książki jest Marek A. Koprowski, pisarz i historyk koncentrujący się na tematyce wschodniej oraz losach Polaków na wschodzie. Jego prace odzwierciedlają wyniki licznych badań i podróży, a wiele publikacji opublikowano nakładem Wydawnictwa Replika. Za cykl „Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013” zdobył prestiżową Nagrodę im. Oskara Haleckiego oraz nagrodę Polcul Fundacji Jerzego Bonickiego za propagowanie kultury polskiej na Wschodzie. Nazwany jednym z najbardziej interesujących polskich popularyzatorów historii, Marek Koprowski niezmiennie przykuwa uwagę czytelników.