Zapomniana stolica Bizancjum. Historia Mistry...

Mistra to miejsce, które doskonale obrazuje zderzenie świata starożytnego z epoką średniowiecza. Usytuowane w pobliżu starożytnych ruin Sparty, było jednym z najpiękniejszych miast bizantyjskich w Grecji. Przez wieki staranność w pielęgnacji oraz przekazywaniu dziedzictwa antyku nadawała temu miejscu wyjątkowy charakter. To właśnie tu, z tej wyjątkowej mieszanki kulturowej, zaczęło się odrodzenie renesansu. Założona przez krzyżowców w XIII wieku na malowniczych stokach Tajgetu na Peloponezie, Mistra osiągnęła swój największy rozkwit pod rządami Bizantyjczyków, choć pół wieku później ucierpiała z rąk Turków.

W okresie dynastii Paleologów i Kantakuzenów była stolicą kulturalną cesarstwa, stanowiąc ważny ośrodek nauki i sztuki, który odegrał kluczową rolę w historii kultury europejskiej. To właśnie tutaj wybitny bizantyjski myśliciel Pleton i jego uczniowie wywarli znaczący wpływ na włoskich humanistów, rozbudzając ich fascynację starożytnością. Mistra nadal pobudza wyobraźnię, co można zaobserwować choćby w dziełach XIX-wiecznych artystów, jak w przypadku Goethea, który umieścił w tym miejscu spotkanie Fausta z Heleną Trojańską.

Steven Runciman, wybitny historyk zajmujący się epoką bizantyjską, odkrywa na nowo piękno i znaczenie Mistry w swojej książce. Runciman, który żył w latach 1903-2000, był jednym z najwybitniejszych znawców historii Bizancjum. W okresie 1942-1945 prowadził wykłady na temat historii i sztuki Bizancjum na Uniwersytecie Stambulskim. Do jego najbardziej znanych dzieł należy trzytomowe „Dzieje wypraw krzyżowych”. Innymi cenionymi jego książkami są „Nieszpory sycylijskie”, „Upadek Konstantynopola 1453”, „Teokracja bizantyjska” oraz „Manicheizm średniowieczny”. Zafascynowany Mistrą, Runciman wielokrotnie ją odwiedzał i dzięki tym podróżom powstało wyjątkowe dzieło, o którym mówi się, że to mistrzostwo w skali miniatury. Jak stwierdził Philip Howard z "The Times", Sir Steven Runciman z wielką elokwencją, wiedzą i pasją, udowadnia, że Mistra jest jednym z kluczowych elementów naszej historii.