Wspomnienia

Książka Nadieżdy Mandelsztam stanowi wyjątkowe świadectwo miłości i odwagi w obliczu surowego reżimu. Jej wspomnienia, stawiane dziś na równi z dziełami Sołżenicyna i Pasternaka, przybliżają czytelnikowi ostatnie lata życia Osipa Mandelsztama, jednego z najwybitniejszych poetów XX wieku. Tej niezwykłej postaci przyszło tworzyć w czasach, gdy totalitarne państwo próbowało stłumić wszelki przejaw wolnej myśli. Jednak pamięć o jego twórczości przetrwała, a Mandelsztam stał się symbolem oporu i walki słowa z opresją.

Adam Michnik przypomina, że polskim czytelnikom trzeba poznać w całości to niesamowite dzieło, dokumentujące czas, gdy słowa mogły decydować o życiu lub śmierci. Dzięki poświęceniu i determinacji Nadieżdy Mandelsztam, udało się przechować spuściznę poety, która bez niej mogłaby zostać zapomniana. To przez nią czytelnicy mogą zanurzyć się w świat stalinowskiego terroru i zrozumieć realia ówczesnej Rosji.

W manierze niezwykłej determinacji, Nadieżda stała się strażniczką nieopublikowanej poezji męża. Po tym, jak został zesłany z polecenia samego Stalina za jeden wiersz, podjęła decyzję, by za wszelką cenę ocalić jego twórczość od zapomnienia. Choć Osip został zabrany przez NKWD w 1938 roku do obozu pracy, gdzie zmarł, jego żona zrobiła wszystko, aby jego słowa zostały zapamiętane. Przeprowadziła liczne próby, by odkryć prawdę o jego aresztowaniu i śmierci, co znalazło odzwierciedlenie w jej niezwykle poruszającej książce. Ta opowieść nie tylko dokumentuje ciężkie czasy, ale stanowi także fascynujący obraz życia i kultury w Rosji w latach 20. i 30. XX wieku.