W cieniu prawa

Popularność Remigiusza Mroza stanowi dla mnie pewnego rodzaju zagadkę, podobnie jak płodność autora w zakresie literatury, jeśli wypadam z literackiego obiegu na miesiąc czy dwa, mam okazję przegapić kolejne premiery książek, a to daje do myślenia, pojawia się zatem pytanie: czy za tą ilością idzie jakość? Dziś na tapet wzięłam powieść nietypową, bowiem osadzoną w realiach historycznych! Jakie wrażenia przyniosła mi książka “W cieniu prawa”?


Akcja toczy się wartko, od zwrotu akcji do kolejnego zwrotu, wciąga rzeczywiście - czyta się szybko i sprawnie - cechy charakterystyczne dla autora. Powieść jest osadzona w realiach początku XX wieku i zawiera sporo smaczków z epoki, które ubarwiają lekturę. Ale właśnie, epoka... Osadzenie książki w realiach z przeszłości (czy w realiach konkretnej rzeczywistości, w tym współczesnej) wymaga czegoś więcej niż wrzucenie do niej paru informacji o tym świecie. Arystokraci mieszkający na dworze, służba, ta piśmienna, trochę piśmienna i niepiśmienna, policjanci, bandyci - wszystkie postacie Mroza posługują się identycznym, współczesnym, dość wyszukanym językiem. To pierwsze rozczarowanie, miałam bowiem wrażenie, że niby wszystko się tu zgadza, ale w sumie nic się nie zgadza pod względem wiarygodności opisanego czytelnikowi świata.




Pal licho współczesny styl - nie przeszkadza mi w książkach historycznych, wręcz przeciwnie, uważam uwspółcześnienie za walor - przybliżający dawny świat współczesnemu czytelnikowi. Ale jak mogło nie drażnić autora i redakcji to, że pan na dworze, jego synowie, podkuchenna, czyścibut i rzemieślnicy czy zbiry do wynajęcia mówią dokładnie tak samo, tak, jakby wszyscy ukończyli co najmniej szkołę średnią i mieli słownictwo wykraczające poza średnią krajową w naszych czasach? Mój dyskomfort czytelniczy z tym związany narastał z każdą stroną i przerósł nawet irytację z powodu nie przekonujących motywacji części bohaterów (na przykład Sophie... Naprawdę można tak zawalić interesującą w założeniu postać? Główny bohater od pewnego momentu jest również całkowicie niewiarygodny, ma motyw, owszem, ale biorąc pod uwagę jego pochodzenie społeczne i doświadczenie nie mógłby w żaden sposób wymyślić tak skomplikowanej intrygi. Litości!).

Mając swoich ulubionych pisarzy, doświadczony czytelnik umiejętnie wskazuje zarówno dobre jak i kiepskie powieści w jego dorobku, to zupełnie naturalne. Rzecz w tym, że dobrze jeśli te lepsze i gorsze pozycje literackie mają swój charakter, a sam autor decydując się na inne gatunki, podejmuje wyzwanie do którego się przygotował, oferując czytelnikowi coś ekstra. W przypadku Mroza mam wrażenie, że pewne kalki jego pomysłów są widoczne bez względu na czas i miejsce przedstawionych powieści, o ile mniej rzuca się to w oczy w przypadku współczesnej Warszawy i zmagań prawników, o tyle sięganie po epokę sprzed stu lat wymaga z pewnością researchu idącego w ślad z ambitnym projektem. I jeśli ktoś liczy, że dowie się z książki “W cieniu prawa” czegoś więcej o kulturze, zwyczajach, czy nawet codziennym życiu naszych przodków to…. proponuje obniżyć oczekiwania, skupić się na samej intrydze i potraktować ów pozycję jako kolejne spoko czytadełko od Remigiusza Mroza - guilty pleasure w znanej i lubianej formie;-)


Żeby nie oceniać autora pochopnie, pewnie sięgnę jeszcze po jedną z jego współczesnych powieści. Jednak naprawdę jest mi przykro, że autorzy o dużo większym talencie i staranności (w budowie świata i fabuły, w konstrukcji psychologicznej postaci), jak choćby Katarzyna Kwiatkowska - żeby zestawić "W cieniu prawa" z kryminałami osadzonymi w tej samej epoce - nie są tak doceniani przez publiczność.

Popularność Remigiusza Mroza stanowi dla mnie pewnego rodzaju zagadkę, podobnie jak płodność autora w zakresie literatury, jeśli wypadam z literackiego obiegu na miesiąc czy dwa, mam okazję przegapić kolejne premiery książek, a to daje do myślenia, pojawia się zatem pytanie: czy za tą ilością idzie jakość? Dziś na tapet wzięłam powieść nietypową, bowiem osadzoną w realiach historycznych! Jakie wrażenia przyniosła mi książka “W cieniu prawa”?


Akcja toczy się wartko, od zwrotu akcji do kolejnego zwrotu, wciąga rzeczywiście - czyta się szybko i sprawnie - cechy charakterystyczne dla autora. Powieść jest osadzona w realiach początku XX wieku i zawiera sporo smaczków z epoki, które ubarwiają lekturę. Ale właśnie, epoka... Osadzenie książki w realiach z przeszłości (czy w realiach konkretnej rzeczywistości, w tym współczesnej) wymaga czegoś więcej niż wrzucenie do niej paru informacji o tym świecie. Arystokraci mieszkający na dworze, służba, ta piśmienna, trochę piśmienna i niepiśmienna, policjanci, bandyci - wszystkie postacie Mroza posługują się identycznym, współczesnym, dość wyszukanym językiem. To pierwsze rozczarowanie, miałam bowiem wrażenie, że niby wszystko się tu zgadza, ale w sumie nic się nie zgadza pod względem wiarygodności opisanego czytelnikowi świata.




Pal licho współczesny styl - nie przeszkadza mi w książkach historycznych, wręcz przeciwnie, uważam uwspółcześnienie za walor - przybliżający dawny świat współczesnemu czytelnikowi. Ale jak mogło nie drażnić autora i redakcji to, że pan na dworze, jego synowie, podkuchenna, czyścibut i rzemieślnicy czy zbiry do wynajęcia mówią dokładnie tak samo, tak, jakby wszyscy ukończyli co najmniej szkołę średnią i mieli słownictwo wykraczające poza średnią krajową w naszych czasach? Mój dyskomfort czytelniczy z tym związany narastał z każdą stroną i przerósł nawet irytację z powodu nie przekonujących motywacji części bohaterów (na przykład Sophie... Naprawdę można tak zawalić interesującą w założeniu postać? Główny bohater od pewnego momentu jest również całkowicie niewiarygodny, ma motyw, owszem, ale biorąc pod uwagę jego pochodzenie społeczne i doświadczenie nie mógłby w żaden sposób wymyślić tak skomplikowanej intrygi. Litości!).

Mając swoich ulubionych pisarzy, doświadczony czytelnik umiejętnie wskazuje zarówno dobre jak i kiepskie powieści w jego dorobku, to zupełnie naturalne. Rzecz w tym, że dobrze jeśli te lepsze i gorsze pozycje literackie mają swój charakter, a sam autor decydując się na inne gatunki, podejmuje wyzwanie do którego się przygotował, oferując czytelnikowi coś ekstra. W przypadku Mroza mam wrażenie, że pewne kalki jego pomysłów są widoczne bez względu na czas i miejsce przedstawionych powieści, o ile mniej rzuca się to w oczy w przypadku współczesnej Warszawy i zmagań prawników, o tyle sięganie po epokę sprzed stu lat wymaga z pewnością researchu idącego w ślad z ambitnym projektem. I jeśli ktoś liczy, że dowie się z książki “W cieniu prawa” czegoś więcej o kulturze, zwyczajach, czy nawet codziennym życiu naszych przodków to…. proponuje obniżyć oczekiwania, skupić się na samej intrydze i potraktować ów pozycję jako kolejne spoko czytadełko od Remigiusza Mroza - guilty pleasure w znanej i lubianej formie;-)


Żeby nie oceniać autora pochopnie, pewnie sięgnę jeszcze po jedną z jego współczesnych powieści. Jednak naprawdę jest mi przykro, że autorzy o dużo większym talencie i staranności (w budowie świata i fabuły, w konstrukcji psychologicznej postaci), jak choćby Katarzyna Kwiatkowska - żeby zestawić "W cieniu prawa" z kryminałami osadzonymi w tej samej epoce - nie są tak doceniani przez publiczność.

Przy okazji ostatnich Świąt Wielkiej Nocy miałam przyjemność spotkać się z babcią, zwykle chętnie opowiada i wspomina czasy swojej młodości, odległe w czasie z roku na rok coraz bardziej. Zafascynowana klimatem tych wspomnień trafiłam na książkę “W cieniu prawdy”, Remigiusza mroza, gdzie autor sięga stu lat wstecz aby przedstawić nam swoją nową historię, brzmi intrygująco, prawda?


Komu autor znany jest ze współczesnych thrillerów prawniczych, ten będzie na wstępie zaskoczony - akcja powieści dzieje się w 1909 roku w zaborze austriackim. Na terenie Galicji znajduje się wieś Zagobin, której właścicielem jest baron Heindrik von Reigner. To on tu rządzi i jest panem życia i śmierci, decyduje o losach wielu ludzi. W jego dworku zostaje zatrudniony niejaki Erik Landecki. Polak obejmuje posadę czyścibuta. Jednak tej samej nocy dochodzi do morderstwa. Ginie Julius, dziedzic rodu i zarazem czarna owca w rodzinie. Oskarżenie pada w kierunku nowo zatrudnionego pracownika. Szybko pojawiły się spreparowane dowody. A sam baron przekonany o słuszności swoich argumentów katuje niewinnego człowieka, wymuszając na nim przyznanie się do winy. Jego zdaniem Landecki nie ma prawa do obrony.
Wezwani stróże prawa zabierają go do aresztu, gdzie też biciem próbują wymusić przyznanie się do zabójstwa Juliusa. Jest bardzo źle, ale po jego stronie staje panna Sophie Malander - narzeczona Marca-Oliviera von Reigner, młodszego syna barona. Wynajmuję mu prawnika Wilhelma Huttera i ma on za zadanie oczyścić Erika z postawionych mu zarzutów. Prawdopodobnie ktoś wrobił go w morderstwo. W tamtych czasach zwykły człowiek nie miał żadnych praw, a wysoce urodzeni wykorzystywali to jak mogli, czyniąc z postępowania sądowego teatr dla uzasadnienia oskarżeń rzucanych wobec słabszych, biedniejszych, często zupełnie bezbronnych ludzi.

Ciekawym wątkiem jest przedstawienie walki człowieka o własna godność oraz próba doprowadzenia do sprawiedliwego procesu. A że zemsta smakuję na zimno, nie trzeba nikomu przypominać.
Historia posiada wiele zwrotów akcji i gdy zaczynamy się domyślać jak potoczą się dalsze losy bohaterów...wszystko obraca się o 180 stopni. Postacie są bardzo ciekawe i wyraziste, łatwo budzą emocje w czytelniku, od przyjacielskich po zgoła odmienne, pełne wrogości. Niekiedy trudno ogarnąć umysłem, że przedstawiona historia dzieje się raptem sto lat temu, to też uplastycznia czytelnikowi jak mocno zmienił się świat od tamtej pory, przede wszystkim w zakresie praw człowieka, w tym również tych podstawowych, jak prawo do bycia zdrowym czy prawo do życia - jak bardzo gorzko to wszystko brzmi dziś wobec wydarzeń na wschodzie nie muszę nikomu przypominać, oby świat szedł do przodu nigdy nie mając okazji cofnąć się do tak mrocznych czasów, gdy jednostka nie znaczyła zupełnie nic!

Oddany fani Remigiusza Mroza znajdą w tej książce wszystko to, za co uwielbiają autora, Ci z was, którzy nie czytali jego książek wcześniej pewnie będą zaskoczeni, warto jednak dać sobie szanse na to nietypowe spotkanie u progu XX wieku z wielką intrygą w tle:-)

Co powiecie na klimat retro kryminału, przedstawiającego losy Polaka w zaborze austriackim u progu XX wieku? Nie znam wielu książek, których recenzje można zacząć w podobny sposób, nie jest to motyw często poruszany w polskiej literaturze, wyłączając wszystkich “klasyków” do których mniej lub bardziej skutecznie nas zniechęca za czasów szkolnych! Kto więc lubi wyzwania, Remigiusz Mróz zaprasza w cieniu prawdy i prawa;-)

Akcja książki zaczyna się od razu od mocnego uderzenia - po brutalnym morderstwem syna bogatych, austriackich arystokratów, główne podejrzenie pada na młodego Polaka z nieciekawą przeszłością. Czy rzeczywiście może mieć coś wspólnego z zabójstwem, a może został wytypowany na kozła ofiarnego? Czy cokolwiek jest w stanie uchronić go przed stryczkiem, czy znajdzie się ktoś, kto zobaczy w nim człowieka niewinnego, wartego zachodu w staraniach o ocalenie?

I już ta intryga wystarczyłaby na fabułę zajmującej powieści, ale okazuje się jedynie początkiem czekających na odkrycie rodzinnych tajemnic i olbrzymich manipulacji, dyktowanych chciwością i chęcią zemsty. Prócz elementów thrillera i sagi rodzinnej, autor wplata w opowieść również ciekawy wątek obyczajowy. Możemy przyjrzeć się też galicyjskiemu prawu owych czasów, ale i jego nierówności wobec ludzi o różnym statusie społecznym i materialnym. Nie zabrakło tu również miejsca na miłość, czyli uniwersalny wątek ponadczasowy, który nadaje tej powieści zdecydowanie bardziej ludzkiego oblicza, zwłaszcza wobec prawnych niesprawiedliwości o których wspomniałam wyżej.

Kto zna twórczość Mroza ten wie, że błędem byłoby oczekiwać pasjonującej literatury faktu opartej o czasy słusznie minione - Remigiusz Mróz wychodzi z założenia, że kto ciekaw, ten sam sięgnie po rys historyczny tamtych czasów, sam jedynie wskazuje ramy akcji, zachowuje umiarkowana poprawność w ich opisie, wskazując na ważne z punktu widzenia aspekty, jak wzajemny stosunek ludzi do siebie pochodzących z różnych warstw społecznych i nierówności prawnych jakie ów warstwy implikują. Czyli niby nic nowego, ale wiedza o tym z pewnością lepiej pozwala doceniać czasy obecne, daje też do myślenia jak długą drogę ludzkość pokonała, aby ludzie bez względu na płeć, wiek, czy miejsce urodzenia mieli prawo do godnego traktowania;-)