Teksty rozproszone T.2

Eseje Józefa Wittlina stanowią istotną część jego twórczości i pozostają elementem, który przekracza objętość pozostałych jego dzieł, zarówno epickich, jak i lirycznych. Tak znaczącą pozycję tej formie piśmiennictwa zapewniła publikacja "Orfeusza w piekle XX wieku", zbioru zaprezentowanego przez Jerzego Giedroycia w 1963 roku w Paryżu. Ten tom, zredagowany osobiście przez autora, ugruntował miejsce Wittlina jako jednego z czołowych polskich eseistów i stał się dowodem ciągłości polskiej kultury w trudnych warunkach powojennej rzeczywistości.

Obecna książka to zbiór esejów, które mogłyby być postrzegane jako swoiste uzupełnienie do znanego "Orfeusza w piekle XX wieku". Znalazły się w niej teksty pominięte w tym głównym dziele, które mimo to posiadają znaczącą wartość intelektualną i artystyczną. Choć często mniej znane i rzadziej przywoływane, prezentują głębokie przemyślenia, dorównując swoim bliźniaczym utworom z "Orfeusza". Zgromadzone tutaj artykuły rozwijają, dopowiadają bądź tłumaczą poglądy i założenia już przedstawione przez Wittlina, ukazując proces ich kształtowania. Decyzje o nietrywialnym wyborze tekstów do głównego tomu "Orfeusza" mogły wynikać z trudności wynikających z emigracyjnych warunków, jak brak dostępu do krajowych źródeł. Dodatkowo, esejom pisanym już w Ameryce często brakowało tłumaczeń albo nie były wystarczająco silne poza kontekstem miejsca pierwodruku.