STS

Za kulisy polskiego teatru satyrycznego zagląda książka, która odkrywa dzieje Studenckiego Teatru Satyryków (STS) - niezwykłej grupy artystycznej działającej w okresie PRL-u. Choć rozpoczęli swoją działalność 2 maja 1954 roku, kończąc ją 14 marca 1975 roku, STS zdążył zaprezentować 55 premier i aż 3210 spektakli.

Narodziny STS-u zbiegły się ze zmianami w sztuce, kiedy socrealizm zaczął ustępować miejsca bardziej swobodnej twórczości artystycznej. Grupa zasłynęła z rewii satyrycznych, które ostrzały polityczne władze przez humor, ironię i parodię. STS stał się symbolem opozycji wobec absurdów systemu i hipokryzji jednostek, będąc częścią większych przemian politycznych, które miały miejsce w Polsce w 1956 roku. Artyści z STS-u nie bali się wyśmiewać oficjalnej propagandy, komentując przy tym bieżące problemy społeczne w sposób inteligentny i lekko poetycki.

Zespół przyjął dewizę „Mnie nie jest wszystko jedno” Andrzeja Jareckiego, do której później dołączyło także hasło Jerzego Markuszewskiego: „Myślenie ma kolosalną przyszłość”. W myśl tych idei, jednym z hymnów młodej polskiej inteligencji stała się „Piosenka o okularnikach” Agnieszki Osieckiej, skomponowana przez Jarosława Abramowa.

Do głównych postaci piszących teksty należeli Andrzej Jarecki, Agnieszka Osiecka i Jarosław Abramow. Muzykę tworzyli między innymi Marek Lusztig i Edward Pałłasz, podczas gdy reżyserią zajmowali się Jerzy Markuszewski i Wojciech Solarz. Występy wzbogacali aktorzy tacy jak Krystyna Sienkiewicz czy Jan Tadeusz Stanisławski. Wspólnie stworzyli oni wyjątkową wspólnotę artystyczną, która nie tylko pracowała, ale także bawiła się i odpoczywała z charakterystycznym dla siebie humorem.

Książka, oparta na unikalnych rozmowach Pawła Szlachetko z członkami STS-u, wraz z historiami opracowanymi przez Janusza R. Kowalczyka, pokazuje, jak artyści ci potrafili głośno wyrażać swoje obawy i troski. Ich teksty, mimo upływu lat, nadal zaskakują aktualnością, jak choćby słynna adaptacja myśli Juwenalisa: „Trudno nie pisać satyry, kiedy się na was popatrzy”, którą Jarecki dopasował do czasów, w których przyszło im tworzyć.