Strefa przejścia

Dwadzieścia lat po upadku komunizmu zauważamy rosnącą nostalgię za przeszłością, która zaczyna przysłaniać nadzieję na przyszłość, podczas gdy tożsamość kulturowa wypiera pamięć historyczną, a społeczeństwo ulega zanikowi. Manipulujemy historią, której nie potrafimy zrozumieć, i skłonni jesteśmy uwierzyć, że nasz obecny świat jest najlepszym z możliwych. Kościół przekształca się w strukturę biznesową, anarchiści rockowi zmieniają się w religijnych fanatyków, a niegdyś odważni dysydenci stają się cynikami. Czy możliwości demokratyczne, jakie przyniosła rewolucja 1989 roku, zostały zaprzepaszczone? Czy to właśnie pragnęły narody Europy Wschodniej – dogonić Zachód i uczyć się od niego?

Jak interpretować postkomunizm? Czy to tylko wstęp do kapitalizmu i demokracji dla tych, którzy ucierpieli pod rządami sowietów? Czy może to stan, do którego doszedł cały świat, który po rozpadzie bloku wschodniego zapomniał nie tylko o komunizmie, ale również o ideach solidarności, konfliktu społecznego, klas i społeczeństwa?

Walka o wolność nie powinna być powodem do wstydu. Dotyczy to zarówno tych, którzy dwadzieścia lat temu zburzyli Mur, jak i tych, którzy obecnie mierzą się z nowymi przeszkodami. Boris Buden wskazuje na te wyzwania, które są równie istotne dziś, jak były wtedy.