Stary cmentarz na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem

Stary Cmentarz w Zakopanem jest wyjątkowym miejscem, które zaskakuje swoją pogodną atmosferą. W przeciwieństwie do innych polskich nekropolii, tutaj odczuwa się mniejsze przygnębienie związane ze stratą bliskich. Ma się wrażenie, że osoby pochowane na Pęksowym Brzyzku są w pewien sposób wciąż z nami, jakby jedynie oddalone. Wiele postaci zasłużonych dla kultury i sztuki nadal żyje w pamięci potomnych i swojej twórczości. Duma z tego, że przodkowie spoczywają obok znanych pisarzy, artystów oraz tatrzańskich przewodników i ratowników, jest wśród miejscowych całkiem powszechna.

Cmentarz ten stanowi również swoiste muzeum na wolnym powietrzu. Liczne nagrobki to prawdziwe dzieła sztuki, których autorzy, często wybitni twórcy, także znaleźli tu miejsce spoczynku. Przechadzając się między grobami, można odnaleźć wiele elementów charakterystycznych dla regionu: regionalne motywy zdobnicze, obrazy na szkle czy też żeliwne krzyże, które pochodzą z XIX-wiecznej huty w Kuźnicach. Skały tatrzańskie, haki i liny wspinaczkowe oraz blachy przewodników tatrzańskich również przypominają o unikalnym charakterze tego miejsca.

Niestety, niektóre groby popadły w zapomnienie, z zatartymi napisami i bezimiennymi nagrobkami, choć zdobią je zabytkowe krzyże i inne ozdoby. Epitafia często odnoszą się do górskiej śmierci czy niezwykłych losów spoczywających tu osób. Banalne lub kiczowate nagrobki są rzadkością, a ich obecność tym bardziej kontrastuje z pięknem tego miejsca pełnego nostalgii i subtelnej zadumy.