Śladem UPA

Pierwsze kompleksowe, krytyczne opracowanie kroniki oddziału Wowky, który funkcjonował jako sotnia i kureń od wiosny 1944 do 1947 roku na terenach Chełmszczyzny i Południowego Podlasia, zostało przetłumaczone i opracowane naukowo przez dr Mariusza Sawy.

Profesor Igor Hałagida podkreśla znaczenie głębokiego zrozumienia źródeł historycznych przy badaniu przeszłości, co dotyczy także konfliktu polsko-ukraińskiego w czasie i tuż po wojnie. Wskazuje, że bez szczegółowej znajomości archiwów zarówno polskich, jak i ukraińskich podziemnych ruchów, a także dokumentacji niemieckiej i sowieckiej, każda próba opisu tamtych czasów będzie pozbawiona pełni obrazu. Krytyczne wydanie kroniki sotni „Wilki” w języku polskim daje szansę na zapoznanie się z nią tym, którzy nie mieli dostępu do oryginału, oraz na konfrontację własnych wyobrażeń z relacjami drugiej strony.

Profesor Grzegorz Motyka zwraca uwagę, że kronika UPA „Wilki”, przez lata publikowana w PRL w zniekształconej wersji, kształtowała społeczne postrzeganie i stereotypy dotyczące Ukraińców. Dlatego też wydanie zgodne z oryginałem jest niezwykle istotne. Dzięki lekturze można lepiej zrozumieć polsko-ukraińskie stosunki w czasie wojny oraz towarzyszące im brutalność. Praca redaktora naukowego pokazuje, jak podczas PRL manipulowano informacjami, co jest cenną lekcją w czasach, gdy dezinformacja jest powszechna.

Profesor Rafał Wnuk zaznacza, że odkrywanie przeszłości wymaga empatii wobec ludzi i społeczności, które są przedmiotem badań. Empatia pozwala na zrozumienie emocji i motywów uczestników historycznych wydarzeń. Jest to kluczowe dla lektury publikowanej kroniki sotni UPA „Wowky” („Wilki”), choć nie oznacza utożsamiania się czy wybaczania, lecz pozwala na bardziej sprawiedliwą ocenę minionych wydarzeń.