Repatriacja amerykańskich jeńców wojennych i cywilów z radzieckich jednostek repatriacyjnych na terenie Polski w latach 1944-1945

II wojna światowa w znaczący sposób przeobraziła istniejący międzynarodowy układ sił, co miało swoje odbicie także w relacjach dwustronnych pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim. Współpraca tych dwóch supermocarstw, wynikająca z konieczności wojennych, obejmowała szeroki zakres obszarów, takich jak dyplomacja, wojsko, polityka i gospodarka. Istotnym elementem tej współpracy była kwestia repatriacji jeńców wojennych i internowanych cywilów, którzy zostali uwolnieni z niewoli. Wyzwolenie tych osób, które zaczęło się na dużą skalę w 1944 roku w związku z ofensywą aliantów, postawiło przed sojusznikami zadanie podjęcia konkretnych kroków w tej sprawie. Kluczowe było ustalenie zasad ewidencji, skupienia, ochrony oraz zagwarantowania odpowiednich warunków życia i opieki medycznej dla uwolnionych, aż do momentu ich przekazania odpowiednim przedstawicielom państw. Istniała również potrzeba wypracowania szczegółowych procedur dotyczących repatriacji, w tym zarówno przekazywania grup, jak i organizacji transportu oraz bezpiecznych dróg ewakuacji. Po długotrwałych negocjacjach zacieśniających te kwestie doszło do podpisania umowy na konferencji jałtańskiej 11 lutego 1945 roku.