Rasputin demon i kobiety

"Rasputin. Demon i kobiety" stanowi próbę rozliczenia z mitem jednego z najsławniejszych ludzi przełomu XIX i XX wieku. Kim naprawdę był rzekomy mnich, cudotwórca i doradca carski Rasputin?

Przyszedł na świat w roku 1869 jako Grzegorz Jefimowicz Rasputin. Był synem zwyczajnego furmana, a jego młodość upłynęła na pijaństwie i hulankach. Jego życie nagle się zmieniło w momencie, kiedy ponoć dostąpił daru jasnowidzenia, a miał wtedy trzydzieści trzy lata. Zamieszkał w klasztorze, gdzie pierwszy raz zetknął się z sektą chłystów. Według nich folgowanie sobie i przygodny seks wcale nie utrudniały drogi człowieka do Boga; wręcz przeciwnie ? rozpusta była dla nich drogą do osiągnięcia zbawienia, tak samo zresztą jak pielgrzymowanie.

Rasputin został pielgrzymem i latami przemierzał ziemie imperium, poznając życie prostych, rosyjskich chłopów. Trafił w końcu do stolicy. Udało mu się pomóc choremu na hemofilię następcy tronu, carewiczowi Aleksandrowi i dzięki temu został faworytem rodziny Romanowów. Od tego momentu zaczęła się faktyczna legenda Rasputina: jego potęgi, wpływów, przysłowiowej wręcz rozpusty, a zarazem niebywałej hojności.

Jakim Rasputin naprawdę był człowiekiem? Na to pytanie szuka odpowiedzi René Fülöp-Miller, autor książki "Rasputin. Demon i kobiety". Śledzimy tu przebieg jednej z najbardziej niezwykłych karier w dziejach; losy rzekomego mnicha i cudotwórcy, który stał się celebrytą na oczach całej Europy. Przyczyniły się do tego zwłaszcza przypisywane Rasputinowi obyczajowe skandale. Prawdą jest, że otaczał się gronem zafascynowanych nim kobiet: szlachcianek, mieszczek, nawet zakonnic. Zrobiłyby one wszystko dla człowieka, którego uważały za świętego i z którym seks był dla nich czymś w rodzaju religijnego misterium. Czy jednak faktycznie Rasputin był bezwzględnym, wykorzystującym ludzką naiwność demonem? Jakie były faktyczne motywy jego działań i kulisy niezwykłej drogi, którą przebył? I jak naprawdę wyglądała śmierć Rasputina: równie niezwykła, co jego życie?

Szukając odpowiedzi na te pytania, René Fülöp-Miller musiał się zapoznać z niezliczonymi wręcz źródłami historycznymi, wśród których wiele było wytworem carskiej lub sowieckiej propagandy. Jak w tym gąszczu oddzielić ziarno od plew? Swoją wersję biografii Rasputina autor zestawił z opisem pióra Ferdynanda Ossendowskiego, pochodzącym z jego zbioru felietonów podróżniczych. Zbiór ten nosi tytuł "Cień ponurego Wschodu" i ukazuje życie w Rosji przed wybuchem rewolucji bolszewickiej. Możemy zauważyć, jak bardzo wizerunek Rasputina zawarty w tekście Ossendowskiego różni się od tego, który wyłania się z zasadniczej części niniejszej biografii.