Pożegnalny ukłon

Jeśli jest jakaś prawda w opinii, że Doyle był już w tym momencie swojej kariery zmęczony pisaniem opowiadań o Sherlocku Holmesie, to tutaj nie jest to widoczne. Opowiadania w „Pożegnalnym ukłonie” należą do jednych z najsprytniejszych w historii wielkiego detektywa. Przedmowa do tomu i tytułowe ostatnie opowiadanie to jedyne oznaki tego, że Doyle próbuje się wycofać i zakończyć karierę swojego najsłynniejszego bohatera.

„Pożegnalny ukłon” zawiera osiem opowiadań: „Tajemnica Wistieria Lodge”, „Kartonowe pudełko”, „Sprawa Czerwonego Kręgu”, „Plany Bruce-Partington”, „Umierający detektyw”, „Zniknięcie Lady Frances Carfax”, „Sprawa diabelskiej stopy”, „Jego ostatni ukłon”. Odkryjesz tu odcięte ludzkie uszy, dziwne choroby, a nawet brata Holmesa - Mycrofta, człowieka, który posiada te same wyjątkowe talenty umysłowe, ale ma zupełnie inną osobowość. Mycroft jest ulubioną postacią wielu fanów Holmesa, nie bez powodu, nie pojawia się on w zbyt wielu pracach Doyle'a, więc warto skorzystać z okazji. W mojej ulubionej "Sprawie diabelskiej stopy" Holmes i Watson trafiają do maleńkiej kornwalijskiej wioski, gdzie kobieta umarła z przerażeniem wypisanym na twarze, a dwaj jej bracia popadli w obłęd. W ostatniej, tytułowej opowieści, której narratorem nie jest Watson, dwaj starzy przyjaciele spotykają się ponownie jakiś czas po przejściu Holmesa na emeryturę, mamy sierpień 1914 roku tuż przed II wojną światową. 

Zbiór jest doskonały sposobem na spędzenie niedzielnego popołudnia. Każda sprawa ma inną metodologię i strukturę niż poprzednia, natomiast każda sukcesywnie zwiększa napięcie wraz z upływem tekstu. Osobowości obu centralnych postaci i sposób, w jaki detektyw osiąga rozwiązanie, bardzo się wyróżniają. Po stronie negatywów mógłbym uznać, że pierwsze przypadki nie mają napięcia generowanego w ostatnich, ani takiej dozy kreatywności w ich rozwiązywaniu, ale ogólnie książka nie nudzi w żadnym z przedstawionych przypadków. 

Myślę, że warto zwrócić uwagę na pojawiający się kontrast między starym i nowym Holmesem, na jego rozwój jeśli chodzi o osobowość i sposób działania. Z każdym napisanym dziełem przez Arthura Conana Doyle’a, w którym był opisywany, Sherlock stopniowo zbliżał się do granicy idealności. To na pewno intrygujące, dla każdego kto wiernie prześledził losy postaci. 

Jeśli lubisz Sherlocka Holmesa, „Pożegnalny ukłon” jest obowiązkową pozycją na twoich półkach. Z ośmioma intrygującymi historiami, wielki detektyw nadal zadziwia i zachwyca nawet współczesnego czytelnika. Nie jest to najlepsza książka Sherlocka Holmesa na początek, ale poleciłbym ją fanom Holmesa, którzy przeczytali kilka innych jego historii. Miłośnicy gatunku na całym świecie pokochają zaglądanie na ulice Londynu, a także cieszenie się towarzystwem Holmesa i Watsona, jednego z najlepszych duetów, jakie kiedykolwiek powstały. 

To chyba mój ulubiony zbiór opowiadań od czasu „Przygód Sherlocka Holmesa”. Zawiera wiele świetnych przypadków, nawet jeśli jest to najkrótsza książka Doyle’a. Holmes wraca do właściwej formy z dedukcją, której moim zdaniem brakowało w poprzednim zbiorze opowiadań. W „Pożegnalnym ukłonie” może na wiele sposobów popisać się swoim sprytem i wiedzą, a także dobrze się bawić pisząc różne monografie na niejasne tematy, które najwyraźniej przynoszą mu inne wyróżnienia. Same sprawy są ładnie zróżnicowane. Jest tu kilka osobistych morderstw spowodowanych miłością i zazdrością, kilka przypadków, w których Holmes przeciera ścieżki z międzynarodowymi kręgami morderców i obalonymi dyktatorami, a także kilka historii, które są tak samo thrillerami szpiegowskimi, jak i kryminałami. "Umierający detektyw" to jedno z moich ulubionych opowiadań. Technika Sherlocka Holmesa w oszukiwaniu przestępców, których ma na celowniku, jest naprawdę zgrabna i inteligentna. Okazuje się, że oprócz tego, że Holmes jest dobry w wyjaśnianiu spraw, to jest też dobry w aktorstwie, w tym przypadku w byciu umierającym człowiekiem, dzięki czemu przekonująco udało mu się sprawić, że przestępca, który był nie mniej sprytny niż Holmes, bardzo sprawnie wpadł w jego pułapkę. Dodatkowo "Plany Bruce-Partington" są nie mniej ekscytujące. Tutaj Holmes zostaje poproszony bezpośrednio przez swojego brata Mycrofta Holmesa o zajęcie się sprawą dotyczącą dobrego imienia departamentu w Anglii, sprawa dość wyjątkowa, ponieważ faktów dotyczących sprawy kradzieży jest bardzo mało, dzięki czemu Holmes może zabłyszczeć. Pozostałe przygody zawarte w „Pożegnalnym ukłonie” może nieco mniej zapadły mi w pamięć, ale wszystkie są na swój sposób wybitne. Książka jest szczególnie godna uwagi, ponieważ obejmuje dość rozległe ramy czasowe w legendarnej karierze słynnego duetu Holmes i Watson. Być może nie mówimy o najlepszym dziele Doyle'a o Sherlocku Holmesie, ale jest to bardzo wciągająca lektura, pełna typowych dziwacznych "małych problemów", które słynny detektyw i jego niezłomny towarzysz muszą rozwiązać, z mnóstwem zwrotów akcji i szokujących rewelacji, które utrzymują czytelnika w stanie gwarantującym zaintrygowanie i rozrywkę.