Powrót rosyjskiego Lewiatana

W retoryce kremlowskich elit narracja o „russkim mirze” stanowi jednocześnie wyraz pogardy i wyższości wobec mieszkańców byłego Imperium Związku Radzieckiego. Jeszcze na początku lat 90. XX wieku ZSRR obejmował swoim zasięgiem obszar zamieszkały przez 287 milionów ludzi, jednak tylko połowa z nich zamieszkiwała rdzenny obszar obecnej Federacji Rosyjskiej. Uwzględniając kraje satelickie, skupione wokół Układu Warszawskiego, obszar Związku Radzieckiego obejmował ponad 400 milionów ludzi, wobec zaledwie 144 milionów obywateli Federacji Rosyjskiej w 2020 roku. Współczesna Rosja to zaledwie 35% zasobów ludzkich, jakimi dysponował Związek Radziecki w przededniu rozpadu komunistycznego bloku. Mimo to administracja prezydenta Władimira Putina jawnie deklaruje, że intencją władz na Kremlu pozostaje odwołanie do sowieckiej spuścizny, czego wyrazem jest jawne i ostentacyjne gloryfikowanie krwawej i brutalnej historii XX wieku, m.in. poprzez stawianie pomników Józefa Stalina, czy zmieniona forma współczesnych rosyjskich tajnych służb, gdzie Federalna Służba Bezpieczeństwa (FSB) realizuje zadania właściwie dla owianej złą sławą KGB, a w dalszej perspektywie również zbrodniczej działalności NKWD.

Siergiej Miedwiediew w książce „Powrót rosyjskiego Lewiatana” przedstawia sugestywną panoramę współczesnej Rosji, gdzie władze na Kremlu skupione wokół osoby Władimira Putina skutecznie kontrolują życie publiczne i prywatne rosyjskiego społeczeństwa. Zbiór felietonów został podzielony na cztery rozdziały: "Wojna o przestrzeń", "Wojna o symbole", "Wojna o ciało" i "Wojna o pamięć". Rosyjski politolog i dziennikarz opisuje rozmach, z jakim kremlowskie elity od czasów objęcia prezydentury przez Władimira Putina na przełomie XX i XXI wieku prowadziły kampanie mające na celu podporządkowanie sobie kolejnych sfer życia w Federacji Rosyjskiej: od ataków na wolność słowa i swobody obywatelskie, przez jawne szczucie wymierzone w środowiska LGBT, czy w końcu "sugestie" władzy w zakresie pozycji intymnej mieszkańców Rosji. Autor prowadzi rozważania w zakresie umacniania rosyjskiego modelu państwowego, opartego na inwestycjach w sektor wojskowy i powiązaniach z tajnymi służbami kosztem reform społecznych i gospodarczych, tak potrzebnych od czasu rozpadu Związku Radzieckiego 26 grudnia 1991. Siergiej Miedwiediew stawia diagnozę, że wyobrażenia kremlowskich elit w zakresie imperialnej natury Federacji Rosyjskiej wynikają wprost z założeń, że państwo zarządzane przez Władimira Putina i jego bliskie otoczenie prowadzi działania zmierzające do odrestaurowania radzieckiej strefy wpływu. Takie działania autor monografii "Powrót rosyjskiego Lewiatana" uznaje za bezcelowe, określając je mianem "niespełnionych fantazji". Jak konstatuje rosyjski politolog, współczesna Federacja Rosyjska nie dysponuje potencjałem właściwym w zakresie kontynuowania spuścizny Związku Radzieckiego, a brak wiedzy i świadomości rosyjskiego społeczeństwa w tym zakresie, inspirowany kremlowską propagandą, stanowi koło zamachowe dla retoryki Władimira Putina i jego zaufanych współpracowników w przedmiocie uczynienia Federacji Rosyjskiej "wielką i niezwyciężoną".

Tytułowy "Powrót rosyjskiego Lewiatana" stanowi nawiązanie Siergieja Miedwiediewa do klasycznego traktatu Thomasa Hobbesa.