Opium Życia. Niezwykła Historia Marii Morskiej. Muzy Skamandrytów

Maria Morska była fascynującą postacią międzywojennej Warszawy – muzom skamandrytów, wielką nieodwzajemnioną miłością Antoniego Słonimskiego oraz przedmiotem podziwu Anny Iwaszkiewiczowej, a także przyjaciółką Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Ireny Krzywickiej. Książka o niej, oparta na różnorodnych źródłach i publikacjach, odświeża pamięć o tej wyjątkowej kobiecie, przedstawiając jej charakter i życie.

Pod pseudonimem Maria Morska ukrywała się żona znakomitego matematyka Profesora Bronisława Knastera. Była związana z warszawskim środowiskiem literackim, działając jako zaangażowana publicystka „Wiadomości Literackich” oraz deklamatorka poezji skamandrytów. Była postacią, która ożywiała literackie kręgi, czerpiąc z nich inspirację, ale również wzbogacając je swoją wszechstronną wiedzą i osobowością. Jarosław Iwaszkiewicz opisywał ją jako osobę, która miała wpływ na całe młode pokolenie, stając się źródłem wielu ówczesnych fascynacji i mód literackich.

Maria prowadziła intensywne życie, pełne sztuki scenicznej i publicystyki. Znała się na urodzie życia, często prowokując i balansując na granicy skandalu. Jej opinie dotyczące sztuki były szeroko cytowane, a znane powiedzenie Mieczysława Grydzewskiego: „Morska locuta, causa finita” podkreślało niepodważalność jej osądów. Historie wokół niej, jak anegdotyczna odpowiedź Słonimskiego na temat sztuki, którą jeszcze nie zdołał przetrawić przez brak kontaktu z Morską, świadczą o jej wpływie na środowisko.

Wojenna rzeczywistość przyniosła dramatyczne wydarzenia w życiu Marii, jej męża i kochanka, lekarza Henryka Rubinrauta. Te trudne doświadczenia stały się inspiracją do opowiadania Ireny Krzywickiej „Zamurowany świat”, którego fragmenty po raz pierwszy ukazują się w Polsce w tej książce.

Autorką biografii Marii Morskiej jest Hanna Faryna-Paszkiewicz, doktor historii sztuki, związana z Instytutem Sztuki PAN oraz warszawską Akademią Sztuk Pięknych. Jej bogate doświadczenie i liczne publikacje, zwłaszcza dotyczące architektury XX wieku, wzbogacają tę opowieść, łącząc fascynacje literaturą, sztuką i architekturą lat międzywojennych.