Obietnica

W sercu Republiki Południowej Afryki, w pobliżu Pretorii, rodzina Swartów prowadzi dużą farmę, która na pierwszy rzut oka nie różni się niczym szczególnym. Jednak układające się losy tej zamożnej rodziny Afrykanerów naznaczone są śmiercią i obietnicą, która zmieni wszystko. Zaczynamy poznawać Swartów w 1986 roku, w dniu, kiedy pochowana zostaje Rachel. Przed śmiercią prosi męża, Maniego, aby przekazał prawo własności domu ich wiernej służącej, Salome, mieszkającej tam z nastoletnim synem. Choć Manie zgadza się na to życzenie, po śmierci żony nie spieszy się z realizacją tej obietnicy, co niesie konsekwencje dla całej rodziny i społeczności farmy.

Damon Galgut z wielką biegłością prowadzi czytelników przez trzydzieści lat historii tej rodziny, splatając ich osobiste doświadczenia z kluczowymi momentami w dziejach RPA, takimi jak koniec apartheidu, działalność Komisji Jedności i Pojednania, początek prezydentury Mbekiego oraz zakończenie kadencji prezydenta Zumy. Autor bada zawiłości ludzkich i społecznych relacji, małe i wielkie dramaty, które dotykają jednostki niezależnie od ich pochodzenia czy statusu.

Czy można tę książkę nazwać sagą rodzinną albo opowieścią o farmie? A może to raczej komedia czy tragedia? Obietnica, za którą Galgut otrzymał Nagrodę Bookera w 2021 roku, to błyskotliwa rozprawa na temat skomplikowanej natury rodzinnych więzi. Jest również krytycznym spojrzeniem na upadek wyższych klas i mechanizmy ich symbolicznej i materialnej dominacji. Gęsta proza w sposób mistrzowski opowiada o RPA w czasach przełomu, o odzyskaniu praw przez większość, która przez dekady była uciśniona, a także o granicach ludzkiego współczucia, empatii i zrozumienia.

Wyróżniającym elementem powieści Galguta jest jej unikalny styl narracyjny. Łączy on bogactwo Faulknera z precyzją Nabokova, dowodząc żywotności prozy współczesnej. Książka stawia fundamentalne pytanie o istnienie sprawiedliwości na świecie i jeśli istnieje, jaką ma formę. Duch Virginii Woolf i Jamesa Joyce'a unosi się nad powieścią, tworząc unikalną mieszankę powagi i formalnej swobody, która wymaga od czytelnika pełnego zaangażowania. Obietnica to nie tylko historia rodziny Swartów, ale też wnikliwa analiza białego przywileju i instytucjonalnego rasizmu, co czyni ją niezwykle aktualną i ważną lekturą w dzisiejszych czasach.