O Francji

Emil Cioran (1911-1995), uznawany współcześnie za jednego z najoryginalniejszych myślicieli XX wieku, znaczną część swojego życia spędził we Francji, którą wybrał jako swoją drugą ojczyznę po Rumunii, gdzie spędził młodość. Sprowadził się do Francji tuż przed wybuchem II wojny światowej i niedługo potem zdecydował się pisać wyłącznie po francusku. Książka ta jest jedną z dwóch ostatnich, które napisał po rumuńsku, druga z nich to „Brewiarz zwyciężonych”. Choć ukończona została 70 lat wcześniej, opublikowano ją dopiero pośmiertnie w 2011 roku w Bukareszcie. Młody Cioran pisał pod wpływem wydarzeń, jakie miały miejsce w niemieckiej okupacji Paryża, co skłoniło go do refleksji na temat kultury francuskiej, a nawet szerzej – europejskiej. Z perspektywy swoich prawicowych rumuńskich korzeni, krytycznie ocenił racjonalistyczną i oświeceniową tradycję Francji, zastanawiając się nad jej dawną wielkością i widocznym upadkiem. Te błyskotliwe przemyślenia, będące zapowiedzią późniejszych bardziej aforystycznych dzieł, starają się uchwycić metafizycznego ducha Francji i związanej z nią formacji kulturowej, w której egzystencjalna nuda splata się z powierzchownym wdziękiem. Choć do sformułowań typu „Francuzi wolą celnie ujętą nieprawdę od prawdy źle sformułowanej” warto podchodzić z dystansem, trudno nie dostrzec, że Cioran już wtedy dokonał przenikliwej analizy modernizmu z pozycji antymodernistycznych.