Kartki z dziennika doktora Twardego

Pierwsze wydanie wspomnień Juliana Aleksandrowicza, które pojawiło się w 1962 roku, stanowiło niezwykłe osiągnięcie, zwłaszcza w czasach, gdy opowiadanie o wojennych doświadczeniach nie było jeszcze zjawiskiem powszechnym. Z czasem książka doświadczyła kilku wznowień, w tym ważne rozszerzone wydanie w 1967, a następnie w 1983 i 2001 roku. Wspomnienia te wciąż przyciągają nową publiczność, szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy zainteresowanie historią Żydów w czasie okupacji jest bardziej widoczne.

Cechą wyróżniającą książkę, a zarazem samego autora, jest jego niecodzienna biografia. Julian Aleksandrowicz przeżył trudny czas w krakowskim getcie, uczestniczył w kampanii wrześniowej i dołączył do oddziałów AK, walcząc na Kielecczyźnie. Jak sam zaznacza, są to jego "wspomnienia krakowskiego getta i z lasu". Jego partyzancki pseudonim, Doktor Twardy, jest kluczowym elementem jego opowieści.

Książka napisana w formie dziennika czy opowiadania jest świadectwem autentyczności i historycznego kontekstu tamtych czasów. Władysław Bartoszewski napisał posłowie do tej poruszającej publikacji. Aleksandrowicz z zachowaniem szczerości wspomina, jak to kilkukrotnie uniknął śmierci w nieprawdopodobnych okolicznościach, co dało mu głębokie poczucie sensu życia poświęconego innym.

"Doktor Twardy" został dedykowany ludziom prawdziwym: lekarzom, artystom, pedagogom, żołnierzom akowskim i społecznikom, którzy w trudnych czasach przywracali nadzieję na sens człowieczeństwa. Wśród tych, którzy przewijają się na kartach opowieści, jest murarz Adamski – człowiek, który życiem zapłacił za swoją zasadę, że człowiek wart jest tyle, ile potrafi dać innym. Autor uznaje go za jednego z mędrców, którzy odnajdywali sens w trosce o bliźnich.

Julian Aleksandrowicz, znanego również jako Doktor Twardy, zasłużenie uznawany jest za wybitnego lekarza internistę i prekursora polskiej myśli ekologicznej. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1933 roku, podczas II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej i przez trzy lata był uwięziony w krakowskim getcie, z którego zbiegł, by stać się aktywnym członkiem Armii Krajowej. Jego wkład w naukę i humanizm uczyniły go postacią o niezapomnianym wpływie na społeczność, co zaowocowało przyznaniem tytułu Krakowianina XX wieku w plebiscycie organizowanym przez Radio Kraków, Gazetę Wyborczą i Telewizję Kraków. Jego dorobek literacki obejmuje takie dzieła jak: "Nie ma nieuleczalnie chorych", "Sumienie ekologiczne" oraz "Kuchnia i medycyna", współtworzone z Ireną Gumowską.