Jak się tworzy powieść

Miguel de Unamuno (1864-1936) to jedna z czołowych postaci hiszpańskiej myśli, znany ze swoich licznych esejów, dramatów, poezji i innowacyjnych powieści. Wśród bogatej spuścizny pisarza wyróżnia się niepozorne, acz złożone dzieło, zatytułowane "Jak się tworzy powieść" (1924-27). Jest to książka pełna tajemniczych i warstwowych treści, której granice między rzeczywistością a fikcją są rozmyte.

W istocie Unamuno postawił sobie za cel stworzenie narracji, w której dzieli się swoimi zamiarami napisania książki o samej sztuce tworzenia powieści. Pojawia się pytanie, czy to dzieło jest skończone? Można śmiało odpowiedzieć, że nie, lecz jego historia wciąż się rozwija. Unamuno, już w podeszłym wieku, w wyjątkowy sposób zaprasza czytelnika do swojego umysłu, zastygając z niepewnością nad pustą kartką, gotowy do pisania.

Jego spojrzenie przenika przez karty książki, kierując pytanie do odbiorcy: "Czytelniku, wciąż tu jesteś?" Dopóki istnieje choć jeden czytelnik, autor nie przestaje istnieć, triumfując w swego rodzaju potyczce z nicością.