Indie. Sztuka władzy

Krzysztof Mroziewicz zaprasza nas na fascynującą wycieczkę do Indii, jednocześnie przenosząc nas w czasie do okresu, gdy powstawały fundamenty scentralizowanego państwa. Jedną z kluczowych postaci tamtej epoki był Kautilja, mędrzec pełniący rolę ministra i doradcy Ćandragupty, założyciela legendarnej dynastii Maurjów. Kautilja, za sprawą swojego traktatu, daje wgląd w sztukę zarządzania państwem i ludnością w sposób sprzyjający dobrobytowi. Jego dzieło, omawiające meandry dyplomacji, prawa, ekonomii, polityki oraz wojskowości, wyprzedza o niemal dwa tysiące lat "Księcia" autorstwa Niccola Machiavellego.

W "Sztuce władzy" Krzysztof Mroziewicz prezentuje jedno z kluczowych dzieł indyjskiej literatury, "Arthaśastrę" autorstwa Kautilji, która powstała w IV wieku przed naszą erą. Wizja państwa i władzy, jaką snuje Kautilja, przypomina „totalitaryzm z ludzką twarzą”. Opisuje on biurokratyczne państwo, które ingeruje w każdą, nawet najbardziej intymną sferę życia obywateli, bazując na systemie szpiegostwa, agenturze oraz intrygach. Choć Kautilja dąży do zapewnienia ochrony słabszym i rekompensaty za straty od osób prywatnych, w rzeczywistości kreuje państwo, gdzie dominuje wszechobecna kontrola, surowe kary i tortury.

Książka Krzysztofa Mroziewicza skłania czytelników do refleksji nad możliwością istnienia absolutnej władzy, która nie ulegnie degeneracji i nie przekształci się w tyranię wszechobecnej kontroli. Dla mnie największe wrażenie zrobiły zawarte w niej myśli prawnicze, pełne głębokiej poezji: „Wolność to ulga, którą przynosi gaszenie pragnienia”.

Wiktor Osiatyński