Geniusze strategii

Lis potrafi dostrzec wiele rzeczy, podczas gdy jeż skupia się na jednej, znaczącej sprawie.<\/p> John Lewis Gaddis, ceniony amerykański historyk i ekspert w dziedzinie zimnej wojny, zgłębia myśli i działania znanych strategów, nawiązując do sentencji starożytnego greckiego poety Archilocha, którą zinterpretował brytyjski filozof Isaiah Berlin w swoim znanym eseju "Jeż i lis. Esej o pojmowaniu historii u Tołstoja". Gaddis prowadzi czytelników przez różne okresy historyczne, przedstawiając postacie odpowiedzialne za wielkie strategie oraz czołowych liderów zmuszonych do podejmowania kluczowych decyzji. Wśród nich znajdują się król Kserkses z Persji, Oktawian August, Marek Antoniusz, Machiavelli, Elżbieta I oraz ojcowie założyciele Stanów Zjednoczonych, król Jerzy III, Napoleon, Wilson i Roosevelt. Rozważa, kto podążał ścieżką jeża, konsekwentnie dążąc do odległych celów, a kto jak lis adaptował się do bieżących wyzwań. Analizuje, kiedy i czy w ogóle udawało się tym strategom efektywnie połączyć ich zamierzenia z dostępnymi środkami, bowiem to właśnie umiejętne połączenie strategii jeża i lisa stanowi klucz do sukcesu. Cele istnieją często jedynie w wyobraźni, mogą być nieograniczone, jak wizja widoku z tronu na księżycu. Tymczasem środki, którymi dysponujemy, są ograniczone i konkretne: to ludzie na froncie, okręty pływające po morzach, oddziały, które muszą być zabezpieczone. Aby osiągnąć sukces, cele muszą harmonizować ze środkami, jednak nigdy nie można ich traktować jako zamienniki.