Fetysze i fikcje

Język: Polski

Seria „JERZY GIEDROYC I” jest wspólną inicjatywą Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego, mającą na celu przybliżenie i udostępnienie czytelnikom historii i osiągnięć Instytutu Literackiego w Paryżu. W ramach tej serii proponowane są monografie naukowe – zarówno indywidualne, jak i zbiorowe – oraz naukowe edycje archiwaliów i korespondencji pochodzących z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego. Publikacje wzbogacają również tematyczne antologie tekstów z czasopism „Kultura” i „Zeszyty Historyczne”. Dodatkowo, seria oferuje reedycje wybranych książek opublikowanych w Bibliotece Kultury.

Jerzy Giedroyc to postać nietypowa, będąca przykładem emigranta, którego osobowość łączyła w sobie szereg pozornych sprzeczności: respekt dla zachodnich wartości i jednoczesne zafascynowanie Wschodem, nieufność wobec ludzi, ale też cierpliwość i zrozumienie dla nich. W jego postawie widać zarówno cechy gorliwego patrioty, jak i ostrego krytyka polskiej prowincjonalności i zaściankowości. Z wprowadzenia wyłania się obraz polskich emigrantów politycznych, którzy dążyli do zmiany sytuacji w Polsce, nie tracąc przy tym zdolności do krytycznego spojrzenia na swoje działania.

W 1945 roku zdecydowali się na życie na emigracji, lecz nie porzucili przywileju myślenia krytycznego. Antologia stworzona przez Aleksandrę Sylburską i Rafała Stobieckiego świetnie przedstawia specyficzność środowiska paryskiej „Kultury”. Jest to dzieło syntetyczne, lecz treściwe, będące znakomitym wprowadzeniem w historię polskiej emigracji politycznej druga połowa XX wieku. Jak podkreśla prof. dr hab. Andrzej S. Kowalczyk z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, wydanie to jest niezwykle wartościowym i dopracowanym uzupełnieniem wcześniejszych badań zespołu historyków pod przewodnictwem prof. Rafała Stobieckiego. Podobną opinię wyraża prof. dr hab. Jan Pomorski z UMCS, podkreślając jego nieocenioną wartość dla badań nad tematyką emigracyjną.