Co z tym Kansas

Książka Thomasa Franka, która stała się bestsellerem w Stanach Zjednoczonych, zdobyła uznanie, porównywane do osiągnięć takich dzieł jak "Koniec historii" Francisa Fukuyamy czy "Zderzenie cywilizacji" Samuela Huntingtona. Frank, z dużą dawką przenikliwości i humoru, bada, jak populistyczna prawica zdołała wykroić dla siebie znaczną część politycznej sceny, tradycyjnie zajmowanej przez lewicę, a kwestie kulturowe zaczęły dominować w politycznych debatach, wypierając aspekty gospodarcze.

Ostatnia dekada w USA charakteryzowała się sukcesem konserwatywnej rewolucji i porażką lewicy. Zwolennicy twardego republikańskiego kursu nie tylko zdołali zwyciężyć w dwóch kolejnych wyborach prezydenckich, ale także zyskali szerokie poparcie wśród Amerykanów. Co ciekawe, purytańskie wartości reprezentowane przez George'a W. Busha mocno zakorzeniły się w najbiedniejszych rejonach kraju, takich jak Kansas, gdzie prezydent otrzymał ponad 80% głosów. Mimo trudnych warunków ekonomicznych, z niskimi dochodami i wysokim bezrobociem, ten obszar poparł program Republikanów, faworyzujący liberalizację rynku pracy, osłabienie związków zawodowych i obniżenie wydatków socjalnych.

Frank w zrozumiały sposób przedstawia, jak konserwatyści przesunęli punkt ciężkości społecznych konfliktów z ekonomicznych na kulturowe. Ekonomiczne rozczarowanie zostało zwrócone przeciwko lewicowym elitom, intelektualistom oraz mniejszościom seksualnym, które obwiniono za społeczne problemy. Tymczasem w centrum władzy znalazły się finansowe elity, które promowały cięcia podatków dla najbogatszych i redukcję świadczeń publicznych.

Zdaniem Franka, lewica popełniła błędy, odwracając się od spraw najbiedniejszych, koncentrując się bardziej na kwestiach emancypacyjnych niż na aspektach gospodarczych, co pozwoliło prawicy przejąć inicjatywę w tej sferze. Przedmowa Jacka Żakowskiego do książki sugeruje, że podobny proces można dostrzec również w Polsce, gdzie prawicowy program zyskał na znaczeniu wśród osób, które kiedyś były naturalnym zapleczem lewicy.