Życie i los

*Życie i los* autorstwa Wasilija Grossmana to dzieło o niezwykłej historii. Choć Grossman miał nadzieję na publikację w ZSRR, jego książka została skazana na zapomnienie, a rękopisy zatrzymano przez władze. W tej powieści Grossman już wcześniej niż wielu innych dostrzegł przerażające podobieństwa między dwoma reżimami totalitarnymi: sowieckim i nazistowskim.

Książka, napisana z epickim rozmachem w stylu Tołstoja, skupia się na losach jednej rodziny w kontekście bitwy stalingradzkiej. Autor tworzy wyraziste portrety wielu postaci, przenosząc czytelnika z frontowych okopów do sztabów dowodzenia, z baraków łagru do pracowni naukowej profesora fizyki. Choć wojna jest główną sceną wydarzeń, prawdziwym tematem powieści jest walka o wolność. Wojna oraz aparat państwowy mogą próbować zniszczyć ludzi, ale nie są w stanie odebrać im ducha. Tak jak książka Grossmana ostatecznie dotarła do czytelników, tak samo życie i wolność triumfują w starciu z przeznaczeniem.