Zielona mila

„Zielona mila” to powieść wydana w 1996 roku, autorstwa Stephena Kinga i wydana w 6 tomach. Projekt ten narodził się w 1995 roku podczas rozmowy między Ralphem Vicinanzą, przyjacielem i agentem Stephena Kinga, a Malcolmem Edwardsem, angielskim wydawcą, na temat powieści w odcinkach, którą Dickens mógł napisać za życia, oraz na temat imponującej popularności jego powieści. W dyskusji padło nazwisko Stephena Kinga, idealnego kandydata według Malcolma Edwardsa do ożywienia takiego formatu wydawniczego. Stephen King, szybko poinformowany przez swojego przyjaciela Ralpha Vicinanzę, uznał ten pomysł za interesujący, gdyż sam bardzo cenił powieści seryjne oraz sposób, w jaki autor takich historii trzyma czytelnika w niepewności.

Jeśli chodzi o fabułę, jest to historia Paula Edgecombe'a, staruszka mieszkającego w domu spokojnej starości, który wspomina wydarzenia, które miały miejsce w 1932 roku, u szczytu Wielkiego Kryzysu. Jako strażnik więzienny w miejscu zwanym dziś celą śmierci opisuje swoje spotkanie z Johnem Caffeyem, czarnym wielkoludem oskarżonym o gwałt i zabójstwo dwóch dziwczynek. Obecność Johna Caffeya i to, co zrobi w ich obecności, wstrząśnie przekonaniami Paula i pracujących z nim mężczyzn. Wszyscy z wyjątkiem Percy'ego Wetmore'a, jakich dokonuje Caffey. Śledzimy tych mężczyzn, strażników i więźniów, oczami Paula, który stopniowo zaczyna kwestionować zasadność wykonania egzekucji na tym więźniu.

Jak zwykle „Zielona mila” to mistrzostwo Stephena Kinga w tworzeniu atmosfery i kreowaniu postaci. Jesteśmy wewnątrz celi śmierci i podobnie jak strażnicy, czytelnik widzi więźniów takich, jakich są obecnie, nie zważając na ich wcześniejsze, makabryczne czyny. Delacroix jest doskonałym i niepokojącym przykładem. Sprawca przerażających czynów jest jednak wrażliwą istotą przywiązaną do zwierzęcia, które zostaje nam przedstawione w celi i trudno będzie mimo wszystko nie poczuć empatii do niego. W tym względzie Paul i jego koledzy zaimponowali mi swoją humanitarną filozofią. Percy i Wharton stanowią oczywiście kontrapunkt, by uniknąć przesady. Natomiast, koniec końców, każda postać wydawała się bardzo wiarygodna.

Nadal nie potrafię ocenić, czy wolałem powieść, czy film, bo obie wersje bardzo mi się podobały. Jedno jest pewne, czytając „Zieloną milę”, zdałem sobie sprawę, jak dobrze została wykonana adaptacja filmowa Franka Darabonta, która uszanowała istotę powieści. Rzeczywiście, w powieści, jak i w filmie, bohaterowie są ujmujący, ich sytuacje są złożone i dobrze opisane, a atmosfera w zakładzie karnym i problemy społeczne lat 30. nie mogłyby być lepiej przedstawione.

Na koniec chcę napomknąć o tematach, które porusza tu Stephen King. „Zielona mila” to niewątpliwie manifest przeciwko rasizmowi oraz zbyt szybkich wyroków sądowych, co dotykało (i czasem nadal dotyczy) populacje afroamerykańskie. “Zielona mila” jest to również książka, która protestuje przeciwko karze śmierci. Przyznaję, że nie znam stanowiska Stephena Kinga w sprawie kary śmierci, ale wydaje mi się, że mogę w niej wyczytać sprzeciw wobec niej, a przynajmniej wobec niektórych metod, takich jak krzesło elektryczne. Wreszcie, poprzez swoją mistyczną stronę, King nadaje swojemu dziełu wymiar głęboko religijny, zarówno poprzez dosłowne przywołanie kilkakrotnie modlitw potępionych, ale także bardziej metaforycznie poprzez głównego bohatera, którego wskazówki co do ego symboliki pozostawione są w książce bardzo wyraźnie.

„Jestem zmęczony, szefie. Zmęczony wędrówką, samotnie jak jaskółka w deszczu. Zmęczony tym, że nigdy nie miałem przyjaciela, żeby powiedział mi skąd, gdzie i dlaczego idziemy. Głównie zmęczony tym, jacy ludzie są dla siebie. Zmęczony jestem bólem na świecie, który czuję i słyszę... Codziennie... Za dużo tego. To tak, jakbym miał w głowie kawałki szkła. Przez cały czas”

„Zielona mila” jest cudowną książką, którą zgodnie z opisem, trzeba przeczytać w swoim życiu. Polecam wszystkim, nawet tym, którzy nie przepadają za Kingiem. Przyjemność przez duże P!

„Zielona mila” opowiada o spotkaniu, w 1932 roku, Paula Edgecombe'a (narratora), pracującego w Zakładzie Karnym Cold Mountain w bloku E, gdzie zamykani są więźniowie oczekujący na egzekucję, z Johnem Caffeyem (John Coffey w wersji oryginalnej), skazanym na śmierć za gwałt i zabójstwo bliźniaczek Detterick. Znaleziony z ciałami dziewczyn w ramionach, wina czarnego olbrzyma nie budzi wątpliwości. Jednak, gdy Paul Edgecombe obserwuje postawę skazańca, nabiera coraz większych wątpliwości. W miarę jak narrator poznaje mężczyznę, którego przeraża ciemność i który posiada fascynujące moce, przekonuje się o jego niewinności.

To przepiękna historia, o życiu, o śmierci, ale przede wszystkim krytyka kary śmierci. Mimo, że czytałam to po raz drugi, nie byłam w stanie powstrzymać łez w wielu fragmentach książki. Ci, którzy ją znają będą wiedzieli o co chodzi. Przywiązałam się do tych postaci, z wyjątkiem tego drania Percy'ego. Nawet ta mysz, której obecność jest dość niespodziewana w tym uniwersum, budziła moją sympatię.

Suspens jest oczywiście kluczowym elementem każdego thrillera i czymś, w czym Stephen King jest szczególnie dobry. Nawet gdy pamiętałam o wyniku, to przez całą książkę wciąż byłam zaskoczona. Co więcej, Stephen King dba o to, by zostawiać podpowiedzi, wskazówki, by czytelnicy mogli sami poskładać kawałki... ale jeśli już to zrobią, Stephen King zawsze wymyśla jakieś rozwiązanie lub dodatkowy element zaskoczenia. Dużo gra na oczekiwaniach, jakie mogą mieć czytelnicy, choćby w przypadku postaci Johna Caffeya, wielkiego jak góra i silnego jak niedźwiedź, spodziewalibyśmy się, że będzie imponujący i groźny.

„Zielona mila” została właściwie stworzona jako powieść w odcinkach, czerpiąca wzorce przede wszystkim z Charlesa Dickensa. W rzeczywistości została wydana w 6 tomach co miesiąc od marca do sierpnia 1996. Z pewnością wiecie, że powieść została zekranizowana a wraz z wydaniem w 1999 roku filmu (o tym samym tytule), w którym Tom Hanks zagrał Paula Edgecombe'a, a Michael Clarke Duncan - Johna Coffeya.

Nie będąc fanką powieści Stephena Kinga, w których zjawiska nadprzyrodzone górują nad fabułą, „Zielona mila” miała wszystko, by mnie zadowolić. Podsumowując, zdecydowanie polecam tę powieść wszystkim tym, którym podobała się ekranizacja z 1999 roku, ale także czytelnikom, którzy pragną delikatnego wprowadzenia do literackiej twórczości "mistrza grozy".