Wrogowie w myśli politycznej PZPR

Monografia "Wrogowie w myśli politycznej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej" dotyczy jednej z podstawowych kategorii myśli politycznej i ma bezpośredni związek z polityką. Dla podjętych rozważań szczególnie ważne były ustalenia Carla Schmidta oraz klasyków totalitaryzmu, gdyż pozwoliły uzasadnić potrzebę badania oraz zarysować strukturę przedmiotowej kategorii. Schmidt, sprowadzając istotę polityki do permanentnej rozprawy z przeciwnikiem, ustalił jej granice i skonstatował, że wytyczyła je relacja przyjaciel-wróg. Podział na wrogów i sojuszników, wyznaczający, według Schmidta, sens polityki, odróżniał sferę polityczną od innych obszarów życia społecznego. Podmioty funkcjonujące w sferze publicznej, jeżeli chciały być skuteczne, musiały dokonać oceny i klasyfikacji sceny politycznej na wrogów i sojuszników. Zatem myśl polityczna musiała uwzględnić wrogie lub konkurencyjne i występujące równolegle podmioty polityki. Równie istotna była ocena rzeczywistości, pozwalała bowiem na rozpoznanie zjawisk i momentów zagrażających tożsamości i istnieniu danego podmiotu. Chodziło zwłaszcza o procesy przekształceń struktur społecznych, systemów politycznych, zmiany własnościowe czy prądy intelektualne. W konsekwencji za wrogów uznano dwa rodzaje bytów: 1) wroga w ujęciu podmiotowym, a więc dosłownym, a w przypadku PZPR, oprócz rzeczywistych wrogów ruchu komunistycznego, także tzw. wrogów obiektywnych i potencjalnych, 2) wroga w ujęciu symbolicznym (przedmiotowym).