Wiem, jak wygląda piekło. Alina Dąbrowska w rozmowie z Wiktorem Krajewskim

Jednym z najważniejszych dokumentów, które ukazują losy więźniów oraz ofiar nazistowskiego obozu zagłady na Majdanku, jest "Niebo bez ptaków" autorstwa Danuty Brzosko-Mędryk. Ta książka wpisuje się również jako jedna z pierwszych publikacji ukazujących perspektywę kobiet, które doświadczyły tych tragicznych wydarzeń.

Danuta Brzosko-Mędryk, w wieku zaledwie dwudziestu dwóch lat, została osadzona w obozie za swoją działalność w konspiracji. Rozpoczęła tam pracę jako sprzątaczka, a z czasem jako pielęgniarka w obozowym szpitalu dla więźniów. Już wtedy, narażając swoje życie, starała się dokumentować rzeczywistość obozową i przekazywać te zapiski światu z pomocą robotników spoza obozowych murów. Te ryzykowne działania pozwoliły stworzyć niezwykle cenny zapis ludzkiego doświadczenia.

Książka ta powstała pod nadzorem merytorycznym Państwowego Muzeum na Majdanku i stoi obok takich ważnych prac jak "Dziennik" Anny Frank czy "I boję się snów" Wandy Półtawskiej. Zeszyty i grypsy, które Brzosko-Mędryk udało się przemycić poza druty obozu, stały się fundamentem jej pisarskiego materiału, przynosząc poruszający obraz okupacji hitlerowskiej oczami młodych ludzi, pełnych wiary w sens życia i nadziei na przetrwanie pomimo narastającego horroru.

Danuta Brzosko-Mędryk (1921-2015) była lekarzem stomatologiem, pisarką oraz aktywistką. Urodziła się w Pułtusku i dwukrotnie została aresztowana podczas okupacji. Po raz pierwszy schwytano ją przy zdawaniu egzaminu maturalnego, który ukończyła w trakcie spaceru w więzieniu Pawiak. Drugi raz została aresztowana za działalność konspiracyjną w jej mieszkaniu, po czym trafiła kolejno do obozów Lublin, Ravensbrück i Buchenwald. Jej przeżycia, spisane w "Niebo bez ptaków", były powodem, dla którego w 1971 roku została powołana jako świadek w procesie ekstradycyjnym Herminy Braunsteiner-Ryan oraz w procesie załogi Majdanka w Düsseldorfie. Była jedną z inicjatorek budowy Centrum Zdrowia Dziecka i została wielokrotnie odznaczona, między innymi Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jej inne publikacje to "Czy świadek szuka zemsty?", "Mury w Ravensbrück" oraz "Warszawskie dziewczęta".