Trzej do Kartalu

Dwadzieścia osiem lat po publikacji „Sarajewskiego Marlboro” i trzy dekady od rozpoczęcia oblężenia Sarajewa, Miljenko Jergović ponownie zanurza się w tamten okres. W przedmowie podkreśla, że choć jego nowa książka nawiązuje do tematyki oraz struktury poprzedniej, żaden z tekstów się nie powtarza. Poznajemy nowych bohaterów, połączonych wspólnym losem pod nieustannym ostrzałem, a jednocześnie odmiennych narodowością. Niektórzy z nich pojawili się już na kartach „Sarajewskiego Marlboro”, jako postaci pierwszo- lub drugoplanowe. Wydźwięk różnic tożsamościowych jest tutaj wyraźniejszy, ukazując wpływ wojny i niemal czteroletniego oblężenia na losy miasta. Jergović z empatią przedstawia zarówno nowych, jak i znanych już bohaterów, pokazując, co oznacza rozumieć i współodczuwać z Sarajewem.

Książka otwiera wspomnienie z wczesnej młodości autora dotyczące filmów, a kończy historią dwóch wazonów, które przetrwały wojenne zawieruchy i liczne przeprowadzki, by w końcu rozpaść się podczas trzęsienia ziemi w Zagrzebiu w 2020 roku.

Autor przyznaje, że między nim a opisanym czasem stoi dorosły, dojrzały człowiek, będący w tym wieku, w którym on sam był podczas wojny. Ten tom opowieści jest tworem owego dorosłego, mówiąc o tym samym, co opowiadały historie „Sarajewskiego Marlboro”. Jergović pragnie, by czas pozwolił mu spojrzeć na oba zbiory opowiadań jednocześnie.

Podczas przygotowywania wznowienia z subtelnym podtytułem „Sarajewskie Marlboro remastered”, wydawca oraz tłumaczka liczyli na dodatek nowych opowiadań. Choć autor początkowo odmówił, wkrótce przesłał trzy nowe teksty, potem pięć, a ostatecznie stworzył całkiem nową książkę. Dlatego też czytelnicy mogą porównywać opowiadania z obu tomów, odnajdując w nich głębokie rezonanse.