Ruch amereidy

Pierwsza książka w Polsce adresująca fenomen Amereidy przyciąga uwagę zarówno miłośników literatury, jak i entuzjastów architektury oraz sztuki. W 1965 roku grupa dziesięciu poetów, architektów i artystów z różnych zakątków świata, takich jak Chile, Argentyna, Francja, Panama oraz Anglia, podjęła wyjątkową podróż z Ziemi Ognistej ku Santa Cruz de la Sierra w Boliwii. Ich celem było odkrycie i poetyckie przywłaszczenie dziewiczych rejonów Ameryki Południowej.

Podczas tej ekspedycji uczestnicy angażowali się w działania poetyckie, prowadzili dziennik i stworzyli „Amereidę” – utwór uznawany za epopeję kontynentu oraz manifest grupy. Nazwa „Amereida” to oryginalny neologizm, będący połączeniem „Ameryki” i „Eneidy”, który jednocześnie stał się określeniem ich podróży: travesía de Amereida. Choć podróżnicy nie dotarli do końcowego celu, ich wyprawa była niewątpliwym sukcesem. Osiedlili się na chilijskich wydmach, zakładając tam Miasto Otwarte – miejsce, gdzie zintegrowana społeczność jednocząca pracę, naukę i życie przyczyniła się do powstania architektonicznej Szkoły z Valparaíso.

Książka Magdaleny Barbaruk jest znaczącym wkładem w polskie badania nad ruchem Amereidy. Autorka sięga po głosy ostatniego pokolenia związane z projektem, które dokonało rewizji jego heideggerowskich założeń. W pracy Barbaruk znalazły się osobiste wywiady i korespondencje, a także niedawno odkryte fotografie z wyprawy. Analizuje również, jakie skutki dla ruchu miał polityczny zryw w Chile w 2019 roku, który zakłócił tradycyjną studencką travesía.

Barbaruk dokonuje ponadto odkrycia obecności śladu Edwarda Stachury w poemacie, co ukazuje jego wpływ na latynoamerykański ruch artystyczny i badania nad jego spuścizną. Tego typu analizy otwierają nowe perspektywy zrozumienia, jak polski poeta wpisuje się w kontekst Amereidy.