Rodzina w czasach przełomów

Niniejszy tom stanowi wszechstronne studium nad motywem literackiej rodziny, badając jego reprezentacje w różnorodnych formach pisarstwa: poezji, prozie, dramacie oraz tekstach niefikcjonalnych, takich jak listy, wywiady czy reportaże. W centralnym punkcie refleksji znajduje się literatura, która balansuje między fikcją a materiałem biograficznym i autobiograficznym, obejmując twórczość takich autorów jak Broniewski, Ferenc, Stryjkowski czy Wańkowicz. Przeanalizowany został okres przekraczający dwa stulecia, zapoczątkowany na przełomie XIX i XX wieku, kiedy rozpoczęły się zmiany w tradycyjnym patriarchalnym modelu rodziny. Procesy te obejmowały osłabienie pozycji ojca, większą rolę matki oraz ewolucję relacji małżeńskich i rodzicielskich, które dotykały wszelkie warstwy społeczne.

Zmiany ekonomiczne, techniczne nowinki, emancypacja kobiet oraz przesunięcia społeczne i polityczne były głównymi czynnikami prowadzącymi do transformacji w rodzinnej strukturze. Te przekształcenia wpłynęły na idealistyczną wizję polskiej rodziny, która była zakorzeniona w literaturze staropolskiej i romantycznej. Autorzy analiz zawartych w tomie badali, na ile głęboka była ta transformacja, zwracając uwagę na pojawienie się motywu "bezdomności" w literaturze tamtego okresu jako formy „wygnania” czy „poszukiwania nowego azylu”, aż po buntownicze zaakceptowanie nomadystycznego stylu życia w obliczu domowych opresji.

Beata Nowacka, profesor w Instytucie Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego, zajmuje się literaturą polską XX i XXI wieku, szczególnie niefikcjonalną. Jest autorką edycji "Cesarza" Ryszarda Kapuścińskiego i współautorką jego biografii napisanej z Zygmuntem Ziątkiem. Obecnie bada twórczość Melchiora Wańkowicza, przygotowując monografię jego dorobku. Jest członkinią Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Dziedzictwa Dziennikarskiego i beneficjentką stypendiów rządu włoskiego oraz Programu Fulbrighta.