Pakt diabłów

Czy Hitler oszukał Stalina, czy też sam został wyprowadzony w pole? Te dwie postacie, mimo wzajemnej nienawiści, połączył wspólny cel - chęć zniszczenia Polski. 23 sierpnia 1939 roku jest datą symboliczną. To wtedy, przy toastach wznoszonych przez Stalina za Hitlera, rozpoczął się sojusz tych „serdecznych przyjaciół”, który na zawsze odmienił bieg historii. Chociaż nigdy się nie spotkali, ich polityczny pakt miał dramatyczne skutki. Już 22 września 1939 roku Czerwona Armia, ramię w ramię z Wehrmachtem, defilowała w polskim wtedy Brześciu. Kilka miesięcy później generał Plisowski, legendarny obrońca tej twierdzy, zginął w Charkowie. Niemal przez jedną trzecią wojny Związek Sowiecki i III Rzesza blisko współpracowały, dzieląc się technologiami i wzmacniając nawzajem swoje militarne moce. Stalin wsparł Hitlera w walce z Zachodem, podczas gdy Hitler umożliwił Sowietom rozwój nowoczesnej armii i przemysłu. Ostatecznie jednak obaj dyktatorzy stanęli przeciwko sobie.

Roger Moorhouse w swojej książce obnaża kulisy Paktu Ribbentrop-Mołotow, który obowiązywał przez 22 miesiące. Składał się z zaledwie 280 słów, ale jego podpisanie zaważyło na losach milionów, doprowadzając do katastrofalnych konsekwencji. Jednym z niesławnych aspektów tego paktu jest fakt, że Zachód w imię utrzymania dobrych stosunków postanowił puścić w niepamięć morderczy sojusz, co skutkowało półwiecznymi kłamstwami na jego temat. Sam Mołotow aż do śmierci zaprzeczał istnieniu paktu.

Uzbrojony w wiedzę i pasję, Roger Moorhouse doskonale odkrywa mroczne konsekwencje tej nazistowsko-sowieckiej umowy z września 1939 roku, która była jednym z największych skandali XX wieku. Jak zauważa Norman Davis, to właśnie Moorhouse jest najlepiej przygotowany do przedstawienia brutalnych realiów tamtych czasów.