Pajęczyna

Joseph Roth, znany z swojego dokumentalnego podejścia do opowiadania historii, w swojej debiutanckiej powieści, teraz po raz pierwszy przełożonej na język polski, przedstawia mroczne realia Niemiec zdominowanych przez paramilitarne organizacje Ludendorffa. Wprowadzenie do tego wydania napisała Bella Szwarcman-Czarnota. Główny bohater, Theodor, uosabia typowy człowiek swojej klasy, ale pozbawiony jest duchowych wartości, co dla Rotha staje się symbolem wewnętrznego kryzysu, który przenika całą Europę. Proces, któremu podlega Theodor, odzwierciedla nie tylko faszyzm, ale również szersze przemiany w europejskiej historii, zaczynając od XIX-wiecznego ruchu liberalno-narodowego. W tej pesymistycznej wizji, Europa wydaje się pozbawiona możliwości sprzeciwu wobec narastającego barbarzyństwa. Symboliczny zbieg okoliczności, jakim jest pucz Ludendorffa i Hitlera w 1923 roku, przerywa publikację powieści – staje się ona nieukończonym dziełem, które otwiera przed czytelnikiem coraz głębszą przepaść. Roth zastanawia się, czy całkowite odejście od europejskich tradycji mogło zostać odwzorowane w rewolucji październikowej.