Na rozdrożu historii

Po zakończeniu II wojny światowej, Europa, a w szczególności Polska, stanęła przed poważnym wyzwaniem związanym z repatriacją. Proces ten miał na celu przywrócenie Polaków z terenów upadłej III Rzeszy oraz innych krajów, w których znaleźli się w wyniku niewoli, pracy przymusowej lub ucieczki przed wojną. Polska musiała sprostać temu trudnemu zadaniu w czasie, kiedy równocześnie odbudowywała swoją gospodarkę i życie społeczne oraz zasiedlała niegdysiejsze tereny poniemieckie, zwane Ziemiami Odzyskanymi. Repatriacja miała kluczowe znaczenie, wpływając zarówno na sytuację polityczną, jak i społeczną, a także demograficzną Polski.

Trudności te potęgowały się z uwagi na masowe migracje wojenne oraz zmiany granic, które były konsekwencją decyzji podjętych przez aliantów podczas konferencji w Teheranie, Jałcie i Poczdamie. Na scenie politycznej istniały także dwa rywalizujące ośrodki władzy: rząd polski na uchodźstwie z siedzibą w Londynie, pozbawiony możliwości powrotu do Polski, oraz rząd lubelski, który pomimo wsparcia Związku Radzieckiego zmagał się z ograniczonym poparciem społecznym.

W 1945 roku Polacy żyjący na Zachodzie stanęli przed trudną decyzją. Musieli rozważyć, czy powrócić do ojczyzny i zmierzyć się z tamtejszymi niebezpieczeństwami, jednocześnie zyskując szansę zjednoczenia z rodzinami i udziału w odbudowie kraju, czy też pozostać na emigracji, gdzie mogli reprezentować wolę zniewolonego narodu jako niezależny głos.