Myśli o dawnej Polsce

Paweł Jasienica w "Myślach o dawnej Polsce" podejmuje fascynujące analizy dotyczące politycznych skutków kluczowych momentów epoki piastowskiej oraz czasów, gdy kształtowały się fundamenty narodu i państwowości polskiej. Przedstawia także unijne powiązania z Litwą. Dzieło to uznawane jest przez samego autora za swoiste domknięcie jego refleksji o Polszcze Piastów i wstęp do epoki Jagiellonów, oferując kompleksowe spojrzenie na historię kraju poprzez próbę zrozumienia jego polityki i charakteru na przestrzeni pierwszych wieków.

Pierwsza część książki, zatytułowana "Podglebie", głęboko wnika w genezę i rozwój narodowości polskiej oraz wczesnych struktur państwowych, badając, w jaki sposób uformowało się jednolite państwo nad Odrą, Wisłą i Wartą. Drugi segment, "Zmiana kursu", to dynamiczny esej analizujący wpływ tzw. idei jagiellońskiej, która przekształciła przebieg polskich spraw w Europie Środkowej, wprowadzając nowy kierunek.

Jasienica zauważa, że polska polityka, choć rozszerzyła się na wschód, nie tylko przez to została zredefiniowana. Kluczowe było zerwanie z piastowską tradycją polityczną, prowadzące do utworzenia nowej, wielonarodowej struktury państwowej — z jednym monarchą, sejmem i polityką, lecz z dwoma językami urzędowymi i odrębnymi administracjami. Przed unią Polska funkcjonowała jak zwykłe państwo europejskie, lecz po niej stanęła wobec wyzwań trudnych do przewidzenia, co do dziś uczy nas, jak skomplikowane mogą być takie problemy.

Książka wydana przez Prószyński i S-ka w 2009 roku, opatrzona numerem ISBN 978-83-7648-255-2, stanowi solidną, 288-stronicową pozycję w twardej oprawie, o wymiarach 150x210 mm.