Łowca dusz św. Paweł od Krzyża

Paweł od Krzyża, podczas swojej misji w różnych włoskich osadach, napotkał na znaczną opozycję ze strony tamtejszego duchowieństwa, które postrzegało go jako osobę głoszącą bez zgody kościelnej. Aby uniknąć dalszych sporów, w 1731 roku uzyskał od papieża Klemensa XII pozwolenie na swobodne głoszenie nauk chrześcijańskich. Z czasem założył dziewięć nowych klasztorów. Pierwsze śluby złożył 11 czerwca 1741 roku, przyjmując imię Paweł od Krzyża. Do końca swoich dni pełnił funkcję przełożonego generalnego Zgromadzenia Męki Pana Naszego Jezusa Chrystusa, wcześniej znanego jako Zgromadzenie Kleryków Bosych Najświętszego Krzyża i Męki. Początkowo wiódł życie zakonne w klasztorze pod Vetrallą, a od 1769 roku mieszkał w Rzymie, gdzie pasjoniści otrzymali klasztor i bazylikę świętych Jana i Pawła dzięki Klemensowi XIV.

Na początku zakonu reguły spotkały się z oporem Rzymu, postrzegane jako zbyt rygorystyczne, jednak papież Benedykt XIV zatwierdził je w 1741 roku. Kościół pod przywództwem Klemensa XIII, Klemensa XIV oraz Piusa VI obdarzył zgromadzenie licznymi przywilejami. W 1771 roku, pod koniec swojego życia, wraz z matką Crocifissą Costantini (byłą benedyktynką), Paweł od Krzyża założył zgromadzenie sióstr klauzurowych, znane jako Zgromadzenie Męki Chrystusa. Siostry te dzielą wspólne wartości z braćmi pasjonistami oraz noszą te same stroje zakonne. W Polsce obecnie nie istnieje klasztor pasjonistek klauzurowych, lecz od 1990 roku działa tutaj czynne Zgromadzenie Sióstr Pasjonistek św. Pawła od Krzyża, założone w Italii w 1815 roku.

Paweł od Krzyża był jednym z najwybitniejszych kaznodziejów XVIII wieku, znanym z głębokiej pobożności i skupienia na tajemnicach Męki Pańskiej. Zmarł 18 października 1775 roku w Rzymie i został pochowany w bazylice świętych Jana i Pawła. Proces kanonizacyjny rozpoczął się wkrótce po jego śmierci, choć trwał długo. Paweł od Krzyża został beatyfikowany przez Piusa IX w 1853 roku, a w 1867 roku ten sam papież zaliczył go do grona świętych. Jest patronem zakonu pasjonistów oraz pasjonistek, a także orędownikiem kultu Męki Pańskiej. Ikonografia przedstawia go w czarnym habicie z napisem „Passio Domini Nostri Iesu Christi” w sercowej ramce, a jego cechami są krucyfiks i czaszka.