Iłła. Opowieść o Kazimierze Iłłakowiczównie

Poetka, tłumaczka, poliglotka, siostra miłosierdzia podczas I wojny światowej, urzędniczka pracująca w MSZ, osobista sekretarka Józefa Piłsudskiego.
Biografia autorstwa Joanny Kuciel-Frydryszak przedstawia niezwykle bogaty życiorys nietuzinkowej, ale chyba nieco zapomnianej postaci, jaką była Kazimiera Iłłakowiczówna.

Jej życie było naznaczone trudnym dzieciństwem, a wiele faktów z jej życiorysu owianych było tajemnicą i ukrywanych. Jak to, że była nieślubnym dzieckiem Barbary Iłłakowiczówny i Klemensa Zana (jej dziadek Tomasz Zan był poetą i przyjacielem Mickiewicza).
W swoim życiu przeszła wiele, od wczesnego sieroctwa, przez wojny, przymusową emigrację do Rumunii, trudne początki w nowej, komunistycznej rzeczywistości, gdzie była pomijana ze względu na swoją pracę dla rządu sanacyjnego.
Zaznała również biedy i samotności, a pod koniec życia musiała zmierzyć się z utratą wzroku.
Była kobietą wykształconą i niezależną żyjącą na własnych zasadach, surową i wymagającą wobec siebie i innych, oraz krytyczną wobec własnej twórczości. Na pierwszym miejscu stawiała pracę zawodową, a pisanie wierszy zawsze traktowała jako zajęcie drugorzędne, dodatek do życia, a nie źródło utrzymania.
Była też osobą głęboko wierzącą, a wiara odgrywała ważną rolę w jej życiu, choć przez jakiś czas deklarowała się jako ateistka.

Jednym z ciekawych faktów z jej życiorysu jest to, że była obecna na wernisażu podczas którego został zastrzelony prezydent Gabriel Narutowicz. Kazimiera mając doświadczenie sanitariuszki, starała się mu pomóc, ale niestety bezskutecznie.

Dzięki znajomości języka rosyjskiego podjęła się tłumaczenia Anny Kareniny. Temu zajęciu oddała się całkowicie, a jej przekład dzieła Tołstoja do dziś uchodzi za niedościgniony.

„Iłła. Opowieść O Kazimierze Iłłakowiczównie” to wnikliwa i rzetelnie napisana biografia bogata w fakty i oparta o materiały źródłowe, dokumenty, listy, wspomnienia osób, które znały Iłłę, wiersze oraz wzbogacona o liczne fotografie.