Gracz

W tej kameralnej powieści Dostojewskiego przenosimy się do fikcyjnego Ruletenberga, gdzie rozgrywają się dramatyczne wydarzenia związane z pewną arystokratyczną rodziną i osobami z ich otoczenia. Każdy tutaj jest uczestnikiem gry – nie tylko przeciwko innym, ale również z samym sobą i swoimi przeznaczeniami. Z grą związane są namiętności tak silne, że prowadzą do całkowitego zatracenia. Nawet postać pozornie nieugięta, jak 75-letnia „la baboulinka” Antonida Wasiliewna, która mistrzowsko obnaża hipokryzję bliskich, staje się ofiarą emocji towarzyszących hazardowi, tracąc oszczędności przeznaczone na remont cerkwi w kasynie. Dostojewski z wielką precyzją kreśli burzliwe emocje, które pochłaniają hazardzistów. Od pierwszych nieśmiałych prób ukazanych z powściągliwością, przez eksplozję emocji pełnych pewności siebie, aż po momenty bliskie szaleństwu, finalnie prowadząc nas do gorzkiej rozpaczy i poczucia bezsilności. Inspirowane osobistymi przeżyciami autora, sam będąc hazardzistą, powieść powstała w ciągu miesiąca. Co interesujące, jej napisanie było skutkiem zakładu – w przypadku niedotrzymania terminu, Dostojewski straciłby prawa autorskie do wszystkich swoich przyszłych dzieł na rzecz wydawcy, który wcześniej udzielił mu znaczącej pożyczki na spłatę długów karcianych.