Diecezja kujawsko-kaliska

Diecezja włocławska, jako jedna z najstarszych w Polsce, ma swoje korzenie sięgające XII wieku, choć według niektórych badaczy może być jeszcze starsza. Przez wieki diecezja przechodziła liczne zmiany nazw i granic, które ukształtowały jej bogatą i fascynującą historię. W jej dziejach uczestniczyło wiele wybitnych postaci, które odgrywały kluczowe role zarówno w historii Polski, jak i Kościoła.

Znawca diecezjalnych historii, ks. Witold Kujawski, przedstawił szczegółowy opis dziejów diecezji w latach 1818-1925, okresie, kiedy była znana jako diecezja kujawsko-kaliska. Jego opracowanie wnikliwie przybliża przekształcenie diecezji kujawsko-pomorskiej w kujawsko-kaliską podczas czasów zaborów Polski. Analizuje także organizację diecezji, działalność duchowieństwa, edukację, ośrodki pielgrzymkowe i sanktuaria oraz sytuację po odzyskaniu niepodległości.

Książka ta to nie tylko zbiór faktów historycznych. Wzbogacona jest o dodatki źródłoznawcze. Jeden z nich zawiera szczegółowy wykaz źródeł archiwalnych z tego okresu oraz lat poprzedzających powstanie diecezji kujawsko-kaliskiej, a drugi gromadzi wszystkie materiały archiwalne związane z parafiami diecezji kujawsko-kaliskiej i włocławskiej. Archiwalia te są dostępne w Archiwum Diecezji we Włocławku.

Interesującym elementem książki są także zestawienia i wykazy tabelaryczne, które ilustrują przemiany i życie diecezji kujawsko-kaliskiej, stanowiąc cenne źródło informacji dla pasjonatów historii. Do publikacji dołączono także dwie mapy diecezji. Jedna pokazuje granice diecezji kujawsko-pomorskiej od początków jej istnienia do 1818 roku, wyodrębniając granice diecezji kujawsko-kaliskiej, i została wydana w 1890 roku. Druga mapa z 1887 roku przedstawia diecezję kujawsko-kaliską i została wykonana przez ks. Bernarda Gratowskiego, kapucyna z Zakroczymia, dla biskupa Aleksandra Kazimierza Bereśniewicza.