Benedykt XVI Walka o duszę świata

Książka „Benedykt XVI. Walka o duszę świata”, autorstwa Tomasza P. Terlikowskiego, to przemyślane i cenne spojrzenie na życie i działalność Josepha Ratzingera, który przez osiem lat pełnił funkcję papieża, przyjmując imię Benedykt XVI. Tomasz Terlikowski opisuje postać byłego papieża-emeryta, analizując zarówno duchowe, jak i intelektualne dziedzictwo wielkiego człowieka.

Tomasz P. Terlikowski w książce „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” przybliża czytelnikowi sylwetkę z natury cichego i wycofanego człowieka, który nieustannie dbał o spójność doktryny Kościoła Katolickiego. Polski dziennikarz przedstawia drogę życiową Ratzingera, od czasów II wojny światowej, przez studia filozoficzne, aż do pełnienia najwyższych funkcji w Kościele Katolickim. Szczególnie interesujące wydały mi się rozważania autora książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” na temat roli Josepha Ratzingera podczas II Soboru Watykańskiego oraz dalszego wpływu na kształtowanie przyszłości Kościoła Katolickiego. Tomasz Terlikowski zwraca uwagę czytelnika na znaczenie Benedykta XVI dla kontynuowania duchowej spuścizny, jaką pozostawiał po sobie Jan Paweł II. Porównywanie obu papieży mija się z celem, jak wyjaśnia autor książki "Benedykt XVI. Walka o duszę świata". O ile bowiem Papież Jan Paweł II zapamiętany został przede wszystkim jako wielki orędownik podróży do ludzi na całym świecie, tak Benedykt XVI imponował przede wszystkim wielkim umysłem w interpretacji Doktryny Kościoła Katolickiego dla obecnych czasów. Tomasz Terlikowski wyjaśnia szczegółowo, jakie zadania wykonywał Benedykt XVI jako prefekt Kongregacji Nauki Wiary, jednej z najważniejszych instytucji w Watykanie.

Znakomitym uzupełnieniem biografii Benedykta XVI są liczne anegdoty, które Tomasz Terlikowski barwnie wplata w treść książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata”, aby ukazać wielowymiarowość papieża Benedykta XVI. Fragmentami książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” autor bezpośrednio zestawia Josepha Ratzingera z innymi wybitnymi postaciami Kościoła, takimi jak Hans Kung czy Karol Wojtyła. Taka narracja polskiego dziennikarza umożliwia subtelne dostrzeżenie, że nawet najwięksi tego świata przez całe życie pozostawali przede wszystkim ludźmi. Kiedy Joseph Ratzinger zmarł 31 grudnia 2022 roku, odszedł po cichu, skromnie i bez wielkiego splendoru, jaki towarzyszył pogrzebowi wielkiego poprzednika. Z książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” wylania się obraz człowieka, który umarł dokładnie tak, jak żył.

Jednym z głównych zagadnień poruszanych w książce „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” jest pytanie o kondycję Kościoła po rezygnacji Josepha Ratzingera z funkcji głowy Kościoła Katolickiego. Tomasz Terlikowski analizuje wpływ papieża na rozwój Kościoła, zwracając uwagę na nieustanne dążenie do zachowania wierności kontrze Kościoła katolickiego. Rezygnacja Benedykta XVI zostaje przedstawiona przez autora książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” jako piękny gest człowieka, który zdawał sobie sprawę ze swoich słabości i był świadomy intelektualnych wyzwań, jakie stawiały przed Josephem Ratzingerem przez cały okres kapłaństwa. Tomasz Terlikowski zwraca uwagę na konieczność przemyślenia na nowo roli papieża w kolejnych dekadach XXI wieku.

W świetle przedstawionych informacji na temat Josepha Ratzingera można by uznać, że Benedykt XVI był człowiekiem niebudzącym kontrowersji. To prawda, choć Tomasz Terlikowski zwraca uwagę na umiejętność prowadzenia sporów przez następcę Jana Pawła II. Jak wyjaśnia autor książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata”, wspominana wyżej umiejętność była szalenie istotna dla funkcji, jaką pełnił Benedykt XVI po odejściu Papieża Polaka. Już wcześniej Joseph Ratzinger wykazywał się umiejętnościami koncyliacyjnymi, a przy tym pozostawał otwarty na dialog. Tomasz Terlikowski w książce „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” opisuje przykład niemieckiego teologa Hansa Künga, który w przeszłości był przyjacielem Josepha Ratzingera. Kiedy Küng zaczął kwestionować dogmat o nieomylności papieża, Ratzinger zaapelował do niego, aby przemyślał swoje poglądy, ale gdy to nie przyniosło rezultatów, wydał decyzję o odebraniu Küngowi prawa do wykładania jako teologa katolickiego.

Tomasz Terlikowski kreśli w gruncie rzeczy barwny portret Ratzingera, ukazując byłego papieża jako skromnego, wycofanego człowieka, który jednak potrafił wywierać znaczący wpływ na swoje otoczenie. Czynił to jednak zawsze w cieniu, nie rzucając się w oczy, przez co w oczach opinii publicznej mógł wydawać się mniej wyrazisty niż wielki poprzednik Jan Paweł II. Treść książki „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” daje nie tylko rzetelne spojrzenie na życie i karierę Benedykta XVI, ale także zmusza do refleksji nad tym wszystkim, co wiąże się ze zmianami w Kościele Katolickim dzięki inicjatywom podejmowanym przez Josepha Ratzingera na "Tronie Piotrowym". Tomasz Terlikowski z powodzeniem udowadnia, że pomimo oczywistej skromności, Joseph Ratzinger był człowiekiem silnych przekonań, gotowym bronić doktryny Kościoła przed postępującą laicyzacją na świecie i popularnością środowisk liberalnych.

Warto dodać, że styl, jakim posługuje się Tomasz Terlikowski w książce „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” jest przystępny i łatwy do zrozumienia. Biografia papieża Benedykta XVI, bogata w szczegóły, stanowi przyjemne doświadczenie literackie i podróż przez życie wyjątkowego człowieka. Terlikowski potrafi zainteresować czytelnika zarówno anegdotami z życia Josepha Ratzingera, jak i szczegółowymi i angażującymi analizami nauk teologicznych głoszonych przez Benedykta XVI. W książce „Benedykt XVI. Walka o duszę świata” umieszczone zostały również liczne cytaty z dzieł i przemówień Benedykta XVI, co ułatwia zrozumienie rozumienia wiary Kościoła Katolickiego przez zmarłego w grudniu ubiegłego roku Papieża.

Omawiając młodość Josepha Ratzingera, Terlikowski opisuje warunki, w jakich przyszły papież dorastał. Urodzony w 1927 roku w Niemczech, w okresie nazistowskiego reżimu, młody Joseph Ratzinger musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami duchowymi i moralnymi. Tomasz Terlikowski umiejętnie ilustruje, jak wspomniane wyżej doświadczenia wpłynęły na formowanie wartości i przekonań przyszłego Papieża. Autor książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata” podkreśla przy tym wielokrotnie, że Benedykt XVI znany był z umiejętności prowadzenia dialogu i otwartości na innych ludzi. Tomasz Terlikowski szczegółowo opisuje również duchowe wykształcenie Josepha Ratzingera, który studiował teologię i filozofię, co pozwoliło skutecznie kształtować własne myśli i poglądy na temat Kościoła katolickiego i jego roli we współczesnym świecie. Autor książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata” prowadzi w omawianym zakresie analizę powodów, dla których Joseph Ratzinger doczekał się godności papieskiej. Jakże różni się w tym zakresie droga, jaką przebył Jan Paweł II i Benedykt XVI. Życie Josepha Ratzingera przypomina pracę u podstaw, cierpliwą i lubiącą ciszę. Tomasz Terlikowski nie pisze o tym wprost, ale bohater książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata” nigdy nie prosił o zaszczyty i tytuły. Można zatem zastanawiać się, co czuł Joseph Ratzinger, gdy nagle przyszło mu stanąć na czele Kościoła Katolickiego i objąć „Tron Piotrowy” po Janie Pawle II. Nasz wielki rodak już w momencie śmierci doczekał się okrzyków „Santo Subito”. W tym samym czasie Benedykt XVI objawił się światu jako nowy Papież i zderzył się z wielkimi oczekiwaniami wiernych.

W książce „Benedykt XVI Walka o duszę świata” nie brakuje m.in. informacji na temat roli Josepha Ratzingera w Watykanie przed i po wyborze niemieckiego kardynała na Papieża. Jako prefekt Kongregacji Nauki Wiary, Joseph Ratzinger miał okazję wpłynąć na wiele decyzji i dokumentów, które wpłynęły na życie wiernych na całym świecie. Tomasz Terlikowski w licznych anegdotach wyjaśnia, w jaki sposób Joseph Ratzinger dążył do pogłębienia wartości religijnych i duchowych podczas posługi pełnionej w Stolicy Apostolskiej. Tym samym z książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata” wyłania się obraz człowieka niezwykle pracowitego, który pozostawał niezłomny w drodze do zachowania spójności w nauce głoszonej przez Kościół Katolicki.

Pontyfikat Benedykta XVI, choć krótki w porównaniu z innymi, należy uznać za pełen wyzwań. Tomasz Terlikowski przedstawia szczegółowo, jakie decyzje podejmował papież Benedykt XVI, aby powstrzymać postępujący kryzys wiary związany m.in. z licznymi skandalami obyczajowymi w Kościele Katolickim. Tomasz Terlikowski zwraca również uwagę czytelników na dialog ekumeniczny, jaki papież Benedykt XVI prowadził z innymi wyznaniami chrześcijańskimi oraz z przedstawicielami innych religii. Następca Jana Pawła II podkreślał, że choć istnieją różnice między konkretnymi wyznaniami, to wartości moralne i duchowe mają znaczenie dla wszystkich ludzi na całym świecie. W ten sposób Benedykt XVI dążył do budowania mostów zamiast podziałów, co autor książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata” uznaje za wielkość Josepha Ratzingera.

W książce „Benedykt XVI Walka o duszę świata” nie brakuje także refleksji na temat kontrowersyjnych decyzji i postaw papieża Benedykta XVI. Mowa przede wszystkim o rezygnacji z urzędu Papieża w 2013 roku. Tomasz Terlikowski stara się rzetelnie przedstawić okoliczności rezygnacji przez Benedykta XVI, jednocześnie opisując motywy działania Josepha Ratzingera. Polski dziennikarz katolicki zwraca uwagę na stan zdrowia Benedykta XVI w przededniu rezygnacji, która wstrząsnęła opinią publiczną na całym świecie. Autor książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata” zwraca m.in. uwagę na fakt, że Joseph Ratzinger pozostawał długo czas przy Janie Pawle II. Miał okazję zobaczyć, jak Karol Wojtyła cierpi i umiera na oczach świata. Sam Joseph Ratzinger nigdy nie prosił o bycie w centrum uwagi, długo służyło mu pozostawanie w cieniu wielkich wydarzeń. Tomasz Terlikowski zwraca uwagę, że śmierć jest jednym z najbardziej intymnych przeżyć każdego człowieka. Zgadzam się z autorem książki „Benedykt XVI Walka o duszę świata”, że każdy ma prawo odejść tak, jak chce złego świata. Warto to mieć na uwadze przy ocenie postawy Benedykta XVI i ewentualnych decyzji Papieża Franciszka.