Anarchia, państwo i utopia

Robert Nozick (1938-2002) był jednym z najbardziej wpływowych amerykańskich filozofów politycznych, mimo że jego głównym wkładem w tę dziedzinę była wczesna praca zatytułowana "Anarchia, państwo i utopia" (1974). Późniejsze lata kariery spędził jako profesor na Harvardzie, składając swój wysiłek na rozwój epistemologii i teorii racjonalności. W swojej książce "Anarchia" Nozick, przyjmując perspektywę libertarianizmu, analizuje koncepcję państwa i przedstawia jej uzasadnienie, odnosząc się przy tym do myśli Locke'a, Kanta i Rawlsa. Szczególnie intensywnie dyskutuje z Rawlsem na temat idei sprawiedliwości. Z książki tej wyłania się słynna teoria "państwa minimalnego", którą Nozick widzi ograniczoną do szczególnych funkcji ochronnych. Każda większa ingerencja państwa byłaby, według niego, nieuzasadniona z punktu widzenia naturalnych praw. Nozick argumentuje również, że własność zdobyta poprzez "wolną wymianę" jest moralnie uprawniona, nawet jeżeli prowadzi do zwiększenia nierówności społecznych. Te koncepcje i sposób ich przedstawienia przyciągnęły uwagę neokonserwatywnych krytyków konceptu "państwa opiekuńczego". Nozick, w przeciwieństwie do Rawlsa, nie szukał konserwatywnych moralnych fundamentów dla państwa liberalnego. Pomimo zmiennych prądów politycznych, jego książka pozostaje intelektualnym wyzwaniem, które uzyskuje status klasyka, podobnie jak prace Locke'a. "Times Literary Supplement" wyróżnił ją, umieszczając na liście stu najbardziej wpływowych książek XX wieku.