Zaułek koszmarów

Uznawana za klasykę literatury noir, powieść amerykańska autorstwa Williama Lindsaya Greshama, doczekała się ekranizacji w reżyserii Guillerma del Toro. Początkowo zakazana i cenzurowana, teraz pojawiła się w nowym, polskim tłumaczeniu, wpisując się w kanon literatury, która wciąga, a zarazem przeraża swoją prawdziwością.

Głównym bohaterem jest Stanton Stan Carlisle, charyzmatyczny i ambitny dwudziestojednolatek, którego marzeniem jest zdobycie sławy i bogactwa. Jest przekonany, że pieniądze dają władzę, i nie zamierza skończyć jak jego ojciec, agent nieruchomości. Jego zdolności do manipulacji i iluzji z dnia na dzień się doskonalą, a środowisko jarmarków, pełne oszukanych przez alkohol i pożądanie ludzi, stanowi dla niego idealne pole do popisu.

Choć z zewnątrz wydaje się niewinny, jego wnętrze kryje mroczne pragnienia i lęki. Wciągnięty w relację z Zeeną, specjalistką od czytania w myślach, widzi w niej nie tylko kochankę, ale też mentorkę. Jego ambicje zaczynają przybierać formę konkretnego planu, jednak amerykański sen o bogactwie z łatwością może stać się koszmarem.

Opowiadająca o wzlotach i upadkach kuglarza powieść, której pierwsze wydanie sięga lat czterdziestych XX wieku, nie straciła na aktualności. Współczesny czytelnik, szczególnie w czasach pełnych niepewności, odnajduje w niej odzwierciedlenie brutalności świata, uchwycone nowoczesnym stylem i liryzmem. „Zaułek koszmarów” to nie tylko opowieść o chciwości, ale także anomalia literacka, która na nowo definiuje, co powinno znaleźć się na liście obowiązkowych lektur.

Atmosferę powieści przesyca kurz, pot, alkohol i stłumione pragnienia, jak zauważa Michael Dirda z „Washington Post”. Dla „Publishers Weekly” to przede wszystkim obraz chciwości ujawnianej poprzez wzloty i upadki jarmarcznego życia. Guillermo del Toro w swoim wywiadzie dla Indiewire.com wspomina, jak „Zaułek koszmarów” wpłynął na jego postrzeganie świata podczas pracy nad adaptacją scenariusza, podkreślając jego nieprzemijający wpływ w obecnych, mrocznych czasach.