Zarys dziejów huty żelaza w Ząbkowicach 1763-1794

W recenzowanej publikacji autorzy podjęli się ambitnego zadania przedstawienia historii nieco zapomnianej huty żelaza działającej w drugiej połowie XVIII wieku na obszarze Księstwa Siewierskiego. Pomimo że huta w Ząbkowicach, wytwarzająca około 3% produkcji krajowej, nie mogła równać się potencjałem z największymi zakładami, była istotnym przedsięwzięciem przemysłowym na terenie Księstwa Siewierskiego. Jej znaczenie wzrastało w kontekście wprowadzania nowych technologii hutniczych w Europie oraz wykorzystywania innowacyjnych surowców. Publikacja stanowi cenne źródło wiedzy o rozwoju techniki na terenie Polski oraz ważny wkład w badania historii przemysłowej Zagłębia Dąbrowskiego, przyciągając zarówno specjalistów, jak i pasjonatów historii regionu, jak zauważył prof. dr hab. Dariusz Nawrot.

Księstwo Siewierskie, położone na styku Korony i Śląska Pruskiego, było terytorium biskupstwa krakowskiego. W drugiej połowie XVIII wieku obszar ten, bogaty w surowce mineralne, funkcjonował jako zaplecze gospodarcze biskupstwa, dostarczając do Krakowa znaczny procent produktów przemysłowych, w tym żelazo z lokalnych hut. Chociaż Księstwo było już obiektem badań historyków, autorzy książki skupili się na stosunkowo mało znanym temacie hut żelaza z tamtej epoki. Badanie to wnosi istotną wartość poznawczą, odtwarzając historię kluczowego zakładu przemysłowego dla biskupstwa krakowskiego i całego regionu. Nowatorskim elementem tej pracy jest intensywne wykorzystanie zarówno źródeł archiwalnych, jak i ówczesnej literatury naukowej. Autorzy ukazali również, jak ówczesne władze i uczeni przyczynili się do modernizacji zakładów po przejęciu majątków biskupich na rzecz Skarbu, co podkreśla prof. dr hab. Zbigniew Wójcik w swojej recenzji.