Wojna napoleońska. Systemy operacyjne. Teoria i praktyka

Zrozumienie wojny jako sztuki lub nauki wymaga od przywódcy stosowania systematycznego podejścia do rozwiązywania problemów, które przynosi rzeczywistość konfliktu. Dotychczasowe badania nad wojnami napoleońskimi często były niekompletne, ponieważ z góry zakładano brak systemowości w talencie wojskowym Napoleona, co z kolei prowadziło do braku prób znalezienia wspólnych metod działania. Wielu autorów, jak Gouvion-Saint-Cyr, Marmont czy Clausewitz, analizowało te wojny jedynie powierzchownie, co nie dawało pełnego obrazu. Bardziej wszechstronne spojrzenie można znaleźć w Korespondencji Napoleona, choć ona także nie w pełni oddaje całościowy obraz jego strategii, ponieważ wydzielenie systemu wojennego Napoleona różni się od czysto historycznej krytyki.

Badanie jego działań wymaga głębokiej znajomości ogólnych strategii Napoleona oraz oceny zasadności konkretnych decyzji w danym przypadku, co nie zostało skonfrontowane z opiniami uznawanych autorytetów wojskowych i nie jest przedmiotem mojej pracy. Zastosowanie studiów porównawczych manewrów i bitew znacząco pomogło mi zrozumieć każdą z nich indywidualnie. Początkowe błędne pojmowanie planu bitwy, spowodowane niedostateczną ilością dokumentacji, często rozjaśniało porównanie go z innymi podobnymi manewrami, gdzie system był jasno zarysowany lub wyjaśniony przez samego Napoleona.

Niniejsza analiza porównawcza pozwoliła mi zebrać wszystkie bitwy w jeden spójny system, uwidaczniający ich podobieństwa w wykonaniu oraz zgrupować wszystkie operacje strategiczne w dwa kluczowe podejścia: manewr na tyły i manewr z położenia środkowego. Drugie podejście miało na celu podział liczniejszych sił przeciwnika na mniejsze jednostki i użycie przeciw nim manewru na tyły, który jest charakterystycznym manewrem napoleońskim.