Wojna i sezon

Józef Mackiewicz w swoich wspomnieniach porównuje lekturę książki do emocjonalnego rollercoastera. Z entuzjazmem wspomina, jak potrafiła go ona zarówno oczarować, jak i zirytować. Z jednej strony zachwycała swą treścią, a z drugiej skłaniała do krytycznych uwag. Podobne refleksje wyraża Karol Zbyszewski, zwracając uwagę na trwałość literatury jako źródła historycznego. Jak dziś sięgamy do pism Kitowicza, aby zgłębić życie za panowania Sasów, tak przyszłe pokolenia będą sięgały po dzieła Pawlikowskiego. Ich celem będzie poznać życie polskiego ziemiaństwa w Mińszczyźnie tuż przed jego nieodwracalnym zanikiem.